(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)
EN050120
Z Wiki.Meteoritica.pl
m |
|||
| Linia 3: | Linia 3: | ||
{{Strona w budowie}} | {{Strona w budowie}} | ||
| + | == Wyjątkowo „wyraźny” bolid == | ||
| - | Bolid z 5 stycznia 2020 roku 04:02 czasu lokalnego (03:04 UT). Widoczny był nad znacznym obszarem zachodniej Polski oraz z terenu Niemiec i Czech. Według | + | Bolid z 5 stycznia 2020 roku 04:02 czasu lokalnego (03:04 UT). Widoczny był on nad znacznym obszarem zachodniej Polski oraz z terenu Niemiec i Czech. Według przyjętego nazewnictwa dla jasnych bolidów, otrzymał on oznaczenie '''EN050120'''. |
=== Spadek wg Strewnify.com === | === Spadek wg Strewnify.com === | ||
| Linia 19: | Linia 20: | ||
Zdjęcie bolidu znajduje się na portalu IMO. | Zdjęcie bolidu znajduje się na portalu IMO. | ||
| - | === Spadek wg European Network === | + | === Spadek wg ''European Network'' === |
| - | 15 stycznia 2020 roku wyniki swoich obliczeń opublikowali obserwatorzy sieci European Network (EN; Astronomický ústav AV ČR): | + | 15 stycznia 2020 roku wyniki swoich obliczeń opublikowali obserwatorzy sieci ''European Network'' (EN; Astronomický ústav AV ČR): |
* przelot bolidu zarejestrowało 8 stacji w Czechach i po jednej w Austrii i Słowacji, | * przelot bolidu zarejestrowało 8 stacji w Czechach i po jednej w Austrii i Słowacji, | ||
* dokładny czas pojawienia się bolidu: 04:01:59 czasu lokalnego, | * dokładny czas pojawienia się bolidu: 04:01:59 czasu lokalnego, | ||
* wszedł w atmosferę pod stosunkowo małym kątem 27° do powierzchni Ziemi, | * wszedł w atmosferę pod stosunkowo małym kątem 27° do powierzchni Ziemi, | ||
* z prędkością poniżej 17 km/s, | * z prędkością poniżej 17 km/s, | ||
| - | * zapłonął na wysokości 97 km, a zgasł na mniej niż 26 km nad powierzchnią Ziemi, | + | * zapłonął na wysokości 97 km, a zgasł na mniej niż 26 km nad powierzchnią Ziemi, |
* zjawisko trwało ok. 9 sekund w tym czasie meteoroid przeleciał 155 km, | * zjawisko trwało ok. 9 sekund w tym czasie meteoroid przeleciał 155 km, | ||
| - | * w końcowej fazie lotu | + | * w końcowej fazie lotu miał miejsce jasny wybuch/fragmentacja, |
| - | * w najjaśniejszej fazie lotu osiągnął jasność absolutną –17<sup>m</sup>! | + | * w najjaśniejszej fazie lotu osiągnął jasność absolutną –17<sup>m</sup>!<ref>jaśniejszy prawie [[Bolidy (typy)|100 razy od Księżyca w pełni]]!</ref> |
| + | * wyznaczona orbitę heliocentryczną meteoroidu: pochodził on ze środka pasa planetoid pomiędzy Marsem a Jowiszem; obiegał Słońce z okresem ok. 3 lat po orbicie mało nachylonej do ekliptyki. | ||
Wyznaczono prawdopodobny rejon spadku fragmentów meteorytu. Okazy rzędu 10 gram i mniejsze mogły spaść w dużych ilościach. Według modelu największy fragment może mieć pół kilograma. Pomiędzy przewidywanym rejonem spadku największego okazu, a najmniejszymi mogły spaść fragmenty o wagach od 10 do 100 g (patrz → [[#Lokalizacja|mapy]]). | Wyznaczono prawdopodobny rejon spadku fragmentów meteorytu. Okazy rzędu 10 gram i mniejsze mogły spaść w dużych ilościach. Według modelu największy fragment może mieć pół kilograma. Pomiędzy przewidywanym rejonem spadku największego okazu, a najmniejszymi mogły spaść fragmenty o wagach od 10 do 100 g (patrz → [[#Lokalizacja|mapy]]). | ||
| + | |||
| + | '''Obserwatorzy z ''European Network'' twierdzą, że obliczenia obarczone są małym błędem<ref>oznaczony obszar odpowiada w przybliżeniu jednemu odchyleniu standardowemu</ref> i w wyznaczonym rejonie mogło spaść wiele małych okazów!''' | ||
| + | |||
| + | Zdjęcie bolidu znajduje się na portalu AV ČR. | ||
---- | ---- | ||
| - | '''Sprawę | + | Wyniki obliczeń z modeli Jima Goodalla (Strewnify.com) i z ''European Network'' (AV ČR) różnią się znacznie. Spowodowane jest to między innymi różnymi źródłami danych oraz zastosowanymi algorytmami obliczeń (modelowania). Spadek ten dobrze ilustruje trudności i niepewności w przewidywaniu rejonów spadków meteorytów w oparciu o dane z obserwacji video. |
| + | |||
| + | '''Sprawę spadku śledzi Mateusz Żmija z portalu SkarbyKosmosu.pl. Tam znajdują się najbardziej aktualne dane.''' | ||
| - | W | + | W rejony ewentualnego spadku udały się już ekipy poszukiwawcze z Czech i Polski. |
== Lokalizacja == | == Lokalizacja == | ||
| Linia 54: | Linia 62: | ||
(G) Głogów | (G) Głogów | ||
| - | Trasa bolidu (źródła: AV ČR; Strewnify.com) | + | Trasa bolidu i oszacowany rejon spadku fragmentów meteorytu (źródła: AV ČR; Strewnify.com) |
{{GEFrame-end}} | {{GEFrame-end}} | ||
;Dane zaczerpnięte ze stron Strewnify.com i AV ČR. | ;Dane zaczerpnięte ze stron Strewnify.com i AV ČR. | ||
Przewidywane obszary spadku fragmentów o różnych wagach wg różnych źródeł: AV ČR i Strewnify.com. | Przewidywane obszary spadku fragmentów o różnych wagach wg różnych źródeł: AV ČR i Strewnify.com. | ||
| + | |||
| + | |||
| + | Elipsa spadku wyznaczona przez AV ČR na niezwykły „przecinkowaty” kształt. Na jej położenie i kształt duży wpływ miał bardzo silny przepływ powietrza w wysokiej atmosferze, głównie z północy (praktycznie prostopadły do kierunku lotu bolidu). Obszar upadku jest zatem znacznie przesunięty na południe, a przesunięcie to znacznie wzrasta wraz z malejącą masą fragmentów. Ponadto jest on dość duży ze względu na niepewność w określeniu profilu wysokości przepływu powietrza dla danego miejsca i czasu, nieznane kształty fragmentów i różne prędkości boczne, które spowodowały rozproszenie małych meteorytów podczas wybuchu meteoroidu (źródło: AV ČR). | ||
| + | |||
<br clear="all"/> | <br clear="all"/> | ||
| Linia 91: | Linia 103: | ||
|} | |} | ||
Na portalu YouTube znajduje się jeszcze wiele innych nagrań bolidu. | Na portalu YouTube znajduje się jeszcze wiele innych nagrań bolidu. | ||
| + | |||
| + | {{Przypisy}} | ||
| + | |||
| + | == Zobacz również == | ||
| + | |||
| + | * [[Bolidy (typy)]] | ||
| + | * bolid [[Bukienka]] | ||
== Linki zewnętrzne == | == Linki zewnętrzne == | ||
| Linia 107: | Linia 126: | ||
[[Category:Doniesienia]] | [[Category:Doniesienia]] | ||
[[Category:Bolidy]] | [[Category:Bolidy]] | ||
| + | [[Category:Warto szukać]] | ||
Wersja z 22:43, 15 sty 2020
 |
Strona w budowie (Site under construction) Jeszcze to chwilę potrwa (It will take a while) |
Wyjątkowo „wyraźny” bolid
Bolid z 5 stycznia 2020 roku 04:02 czasu lokalnego (03:04 UT). Widoczny był on nad znacznym obszarem zachodniej Polski oraz z terenu Niemiec i Czech. Według przyjętego nazewnictwa dla jasnych bolidów, otrzymał on oznaczenie EN050120.
Spadek wg Strewnify.com
Pierwsze obliczenia dotyczące trajektorii bolidu i rejonu ewentualnego spadku meteorytów przeprowadził Jim Goodall z USA, autor portalu Strewnify.com. Przy wydatnym wsparciu m.in. Mateusza Żmiji przeanalizowano dostępne w internecie nagrania z kamer video. Wyniki są niestety obarczone dużą niepewnością z uwagi na brak dostępu autora z USA do nagrań z profesjonalnych sieci Polish Fireball Network (PFN) i European Network (EN).
Według obliczeń Jima Goodall (Strewnify.com (ver.3.1)):
- meteoroid wszedł w atmosferę z prędkością 17,5±1 km/s,
- jego masę początkową oszacowano na 150 kg,
- poruszał się on z zachodu na wschód (azymut 93°±3°E) pod kątem 72,85°±5° do pionu,
- największa fragmentacja/rozbłysk nastąpił na wysokości 25,4±2 km i wówczas jego jasność była największa (według wielu obserwatorów przekroczyła ona wartość –10m) (AMSMeteors.org).
Najbardziej prawdopodobny rejon, gdzie mogły spaść fragmenty meteorytu znajduje się w okolicy wsi Przedmoście i Wierzchownia na południowy wschód od Głogowa (patrz → mapy).
Zdjęcie bolidu znajduje się na portalu IMO.
Spadek wg European Network
15 stycznia 2020 roku wyniki swoich obliczeń opublikowali obserwatorzy sieci European Network (EN; Astronomický ústav AV ČR):
- przelot bolidu zarejestrowało 8 stacji w Czechach i po jednej w Austrii i Słowacji,
- dokładny czas pojawienia się bolidu: 04:01:59 czasu lokalnego,
- wszedł w atmosferę pod stosunkowo małym kątem 27° do powierzchni Ziemi,
- z prędkością poniżej 17 km/s,
- zapłonął na wysokości 97 km, a zgasł na mniej niż 26 km nad powierzchnią Ziemi,
- zjawisko trwało ok. 9 sekund w tym czasie meteoroid przeleciał 155 km,
- w końcowej fazie lotu miał miejsce jasny wybuch/fragmentacja,
- w najjaśniejszej fazie lotu osiągnął jasność absolutną –17m![1]
- wyznaczona orbitę heliocentryczną meteoroidu: pochodził on ze środka pasa planetoid pomiędzy Marsem a Jowiszem; obiegał Słońce z okresem ok. 3 lat po orbicie mało nachylonej do ekliptyki.
Wyznaczono prawdopodobny rejon spadku fragmentów meteorytu. Okazy rzędu 10 gram i mniejsze mogły spaść w dużych ilościach. Według modelu największy fragment może mieć pół kilograma. Pomiędzy przewidywanym rejonem spadku największego okazu, a najmniejszymi mogły spaść fragmenty o wagach od 10 do 100 g (patrz → mapy).
Obserwatorzy z European Network twierdzą, że obliczenia obarczone są małym błędem[2] i w wyznaczonym rejonie mogło spaść wiele małych okazów!
Zdjęcie bolidu znajduje się na portalu AV ČR.
Wyniki obliczeń z modeli Jima Goodalla (Strewnify.com) i z European Network (AV ČR) różnią się znacznie. Spowodowane jest to między innymi różnymi źródłami danych oraz zastosowanymi algorytmami obliczeń (modelowania). Spadek ten dobrze ilustruje trudności i niepewności w przewidywaniu rejonów spadków meteorytów w oparciu o dane z obserwacji video.
Sprawę spadku śledzi Mateusz Żmija z portalu SkarbyKosmosu.pl. Tam znajdują się najbardziej aktualne dane.
W rejony ewentualnego spadku udały się już ekipy poszukiwawcze z Czech i Polski.
Lokalizacja
(G) Głogów
Trasa bolidu i oszacowany rejon spadku fragmentów meteorytu (źródła: AV ČR; Strewnify.com)
* W 2018 roku Google zmieniło zasady działania apletu, mapa może wyświetlać się niepoprawnie (pomaga Ctrl+F5); więcej → Szablon:GEMap-MyWiki
- Dane zaczerpnięte ze stron Strewnify.com i AV ČR.
Przewidywane obszary spadku fragmentów o różnych wagach wg różnych źródeł: AV ČR i Strewnify.com.
Elipsa spadku wyznaczona przez AV ČR na niezwykły „przecinkowaty” kształt. Na jej położenie i kształt duży wpływ miał bardzo silny przepływ powietrza w wysokiej atmosferze, głównie z północy (praktycznie prostopadły do kierunku lotu bolidu). Obszar upadku jest zatem znacznie przesunięty na południe, a przesunięcie to znacznie wzrasta wraz z malejącą masą fragmentów. Ponadto jest on dość duży ze względu na niepewność w określeniu profilu wysokości przepływu powietrza dla danego miejsca i czasu, nieznane kształty fragmentów i różne prędkości boczne, które spowodowały rozproszenie małych meteorytów podczas wybuchu meteoroidu (źródło: AV ČR).
(G) Głogów
Trasa bolidu i oszacowany rejon spadku fragmentów meteorytu (źródła: AV ČR; Strewnify.com)
* W 2018 roku Google zmieniło zasady działania apletu, mapa może wyświetlać się niepoprawnie (pomaga Ctrl+F5); więcej → Szablon:GEMap-MyWiki
Według AV ČR największy fragment(y) mogły spaść w lasach między wsiami Masełkowice i Stare Szczepankowo.
Według Strewnify.com najbardziej prawdopodobne miejsce spadku fragmentów meteorytów znajduje się w rejonie wsi Przedmoście i Wierzchownia.
Galerie
Na portalu YouTube znajduje się jeszcze wiele innych nagrań bolidu.
Przypisy
Zobacz również
- Bolidy (typy)
- bolid Bukienka
Linki zewnętrzne
- Portal asu.cas.cz (Astronomický ústav AV ČR) – Mimořádně jasný bolid z 5. ledna 2020 nad Německem a Polskem podrobně zachycený Českou částí Evropské bolidové sítě
- Strewnify.com – Glogow, Poland ● Wyniki obliczeń: Glogow_StrewnLAB_Bulletin_V2.pdf ● Glogow_StrewnLAB_StrewnField_V2.kmz ● Glogow_StrewnLAB_StrewnField_V3p1.kmz
- AMSMeteors.org – Events in 2020: 111-2020
- SkarbyKosmosu.pl – Bolid nad zachodnią Polską. Gdzie mogły spaść meteoryty?
- woreczko.pl – Wydarzenia
