Ward's Natural Science

{{VerifyLevel|level=1i}}
__NOTOC__
== Ponad 2 tony meteorytów na sprzedaż! ==

[[Image:Gratacap_1906_(The_ward_coonley_meteorite_collection).jpg|thumb|right|240px|''One of the Seven Cases containing the Ward-Coonley Meteorite Collection, [[Szablon:NewYorkAMNH|American Museum of Natural History]]'' (Gratacap 1906)]]
'''Ward Henry Augustus''' (1834-1906) – amerykański przyrodnik i geolog. Urodził się w&nbsp;Rochester w&nbsp;stanie Nowy Jork w&nbsp;USA. Po śmierci pierwszej żony ożenił się w&nbsp;1897 roku z&nbsp;wdową Lydią Avery Coonley. Od 1860 roku prowadził zajęcia z&nbsp;nauk przyrodniczych na uniwersytecie w&nbsp;Rochester. Studiował na Harvardzie oraz pobierał nauki w&nbsp;Paryżu i&nbsp;w&nbsp;Niemczech. Podróżował po Europie, Afryce Zachodniej, Ameryce Południowej i&nbsp;Indiach skąd przywoził okazy przyrodnicze tworząc modne wówczas zbiory historii naturalnej (''natural history collections''). <u>Nie był kolekcjonerem, ale przedsiębiorcą.</u> Założyciel w&nbsp;1862 roku przedsiębiorstwa '''Ward's Natural Science Establishment''' zajmującego się pozyskiwaniem i&nbsp;handlem okazami przyrodniczymi (minerały, meteoryty, skamieniałości, okazy flory i&nbsp;fauny).
[[Image:Ward_1892_(Cosmos_Hall).jpg|thumb|right|240px|Zabudowania '''Ward's Natural Science Establishment''' i&nbsp;pawilon '''Cosmos Hall''' (Ward 1892)]]
Założone przez niego w&nbsp;Rochester przedsiębiorstwo '''Ward's Natural Science''' zbierało okazy ze wszystkich części świata, a&nbsp;następnie preparowało, montowało i&nbsp;sprzedawało je do szkół wyższych i&nbsp;muzeów. W&nbsp;1862 roku sprzedał swoją kolekcję, na którą składało się już 40000 okazów, swojemu uniwersytetowi w&nbsp;Rochester, za kwotę 20000 dolarów. Po wielu perturbacjach uzyskał zgodę władz uniwersytetu na wybudowanie na terenie kampusu drewnianych pawilonów wystawienniczych: '''{{Txt2Img|Ward_1892_(Cosmos_Hall).jpg|Cosmos Hall}}''' i&nbsp;'''Chronos Hall''' w&nbsp;których wystawiono około 20000 okazów paleontologicznych, geologicznych i&nbsp;zoologicznych. W&nbsp;1869 roku pożar strawił budynki, z&nbsp;kolekcji wycenianej na 68000 dolarów udało się uratować tylko 15000 okazów. Biznes Warda bankrutował dwa razy, ale dzięki zaradności właściciela szybko się podnosił. Wejście do kompleksu budynków firmy Ward's Natural Science Establishment było flankowane dwoma żebrami wielorybimi, które były znakiem rozpoznawczym firmy. W&nbsp;1893 roku, podczas Światowej Wystawy w&nbsp;Chicago, zaprezentował imponującą wystawę, którą zakupił przedsiębiorca Marshall Field za 100000 dolarów.<ref>początkowa kolekcję miał kupić filantrop, potentat naftowy John D. Rockefeller, który niedawno ufundował (!) Uniwersytet w&nbsp;Chicago, ale panika giełdowa w&nbsp;1893 roku zerwała porozumienie. Ward przekonał Marshalla Field, właściciela domu towarowego w&nbsp;Chicago, że miasto potrzebuje dużego muzeum</ref> Podarował on później te zbiory miastu Chicago, dając podwaliny do stworzenia [[Szablon:ChicagoFMNH|Muzeum Historii Naturalnej w&nbsp;Chicago (Field Museum)]]. Początki handlu Warda zbiegły się z publikacją przełomowego działa Karola Darwina, więc większość uczelni zapragnęła mieć u&nbsp;siebie zbiory przyrodnicze. Były to prawdziwe żniwa dla przedsiębiorczego Warda (Gratacap 1906; Pérez 2017; Wikipedia).

Współpracował m.in. z Williamem F. Cody, znanym jako Buffalo Bill oraz taksydermistą<ref>'''taksydermia''' – popularnie wypchanie martwych zwierząt; Wikipedia – [https://pl.wikipedia.org/wiki/Taksydermia Taksydermia]</ref> Carlem Akeley, który później został dyrektorem [[Szablon:NewYorkAMNH|Amerykańskiego Muzeum Historii Naturalnej]] (Gratacap 1906).

::Ward kierował się łacińską dewizą: „''Aut viam inveniam aut faciam''” – <br />albo znajdę drogę, albo ją sobie utoruję/albo znajdę sposób, albo go stworzę.<ref>sentencja przypisywana Hannibalowi, kiedy jego generałowie powiedzieli mu, że nie da się przekroczyć Alp na słoniu</ref>

Zginął w 1906 roku potrącony przez samochód podczas przechodzenia przez ulicę w&nbsp;Buffalo. Został pierwszym pieszym, który zginął w&nbsp;tym mieście. Tragiczna śmierć udaremniła jego kolejną wyprawę w&nbsp;celu poszukiwaniu meteorytów w&nbsp;południowych Andach.


__TOC__

== Oferta ==
=== Meteoryty ===

[[Image:Type_of_meteorites_(USA_versus_Europe).jpg|thumb|right|200px|Typy znajdowanych meteorytów w&nbsp;zależności od charakteru środowiska]]
Wśród okazów którymi handlował Henry Ward znajdowały się również meteoryty. Wiele z&nbsp;nich pozyskał samodzielnie podczas swoich licznych podróży, wiele z&nbsp;nich sam odkrył. Systematycznie publikował katalogi z&nbsp;ofertą meteorytów na sprzedaż. Część katalogów zawierała ceny za jakie oferowano okazy, płytki i&nbsp;fragmenty dziesiątek meteorytów oraz ich [[Meteoryty (kopie)|kopii]]! Pewną nadreprezentację stanowiły meteoryty żelazne. Ale biorąc pod uwagę {{Txt2Img|Type_of_meteorites_(USA_versus_Europe).jpg|charakter terenu USA i&nbsp;jego wykorzystanie pod uprawy i&nbsp;intensywnie rozwijający się przemysł wydobywczy}}, nie jest dziwne, że w&nbsp;ofercie Warda dominowały meteoryty żelazne.  Należy też dopuszczać ewentualność, iż duże okazy i&nbsp;trawione płyty meteorytów żelaznych, były bardziej efektowne i&nbsp;łatwiej znajdowały nabywców, niż okazy meteorytów kamiennych.

Swoją kolekcję meteorytów znacząco powiększył Ward dokonując zakupu dwóch innych dużych kolekcji. Kupił on całą kolekcję Brytyjczyka '''Jamesa R. Gregory'''<ref>'''Gregory James Reynolds''' (1832-1899) – jeden z&nbsp;głównych londyńskich handlarzy minerałami drugiej połowy XIX&nbsp;wieku. Założona przez niego firma (dziś znana jako Gregory, Bottley & Lloyd) jest jedną z&nbsp;najdłużej działających w&nbsp;sprzedaż okazów minerałów na świecie, ustępując jedynie firmie [[Krantz Rheinisches Mineralien-Contor|F.&nbsp;Krantz w&nbsp;Bonn]], która została założona około 20&nbsp;lat wcześniej; [http://labels.sv-meteorites.com/PersonMuseum?mode=person&id=109 Meteorite Labels and Biographies Archive] ([https://mineralogicalrecord.com/biographies_labels/gregoryjames-r/ MinRec])</ref> z&nbsp;Londynu oraz kolekcję '''[[Bibliografia/Siemaszko Julian Iwanowicz|Juliana Iwanowicza Siemaszko]]''' z&nbsp;St.&nbsp;Petersburga (transakcja na kwotę 30000 rubli miała miejsce w&nbsp;sierpniu 1903&nbsp;roku).

Kolekcja Warda w 1906 roku (była ona wówczas już własnością [[Szablon:ChicagoFMNH|MHN w&nbsp;Chicago]]) uchodziła za jedną z&nbsp;największych i&nbsp;najbardziej reprezentatywnych kolekcji na świecie. Składało się na nią 603 różnych spadków/znalezisk reprezentowanych przez ponad 1600 okazów/fragmentów (241 żelaznych, 28 żelazno-kamiennych, 334 kamiennych). Całkowita waga wszystkich meteorytów wynosiła 2495,4&nbsp;kg! Średnia waga okazu – 4,138&nbsp;kg, ale dla okazów poniżej 50&nbsp;kg wynosiła ona aż 1,746&nbsp;kg (Gratacap&nbsp;1906).

Z dzisiejszej perspektywy ówczesne ceny mogą szokować! Przykładowo ceny wybranych meteorytów, katalog z&nbsp;1901 roku (''pisownia oryginalna''):
:{| {{Koblitz Repository}}
! Meteoryt !! waga (g) !! cena ($)
|-
| Cañon Diablo{{MBD-record|name=Canyon Diablo}} || 154 || 2,50
|-
| Glorieta Mountain{{MBD-record|name=Glorieta Mountain}} || 1246 || 90,00
|-
| [[Magura]] || 674 (cs) || 40,00
|-
| [[Seeläsgen]] [Przełazy] || 39 || 8,00
|-
| Toluca{{MBD-record|name=Toluca}} || 12700 (cs) || 70,00
|-
| Brenham{{MBD-record|name=Brenham}} || 4394 || 150,00
|-
| Estherville{{MBD-record|name=Estherville}} || 41 || 4,50
|-
| [[Knyahinya]] || 708 || 50,00
|-
| [[Pultusk]] || 62 || 3,75
|-
| [[Stannern]] || 99 || 35,00
|}
 
Jak kształtowały się ceny i jak wyglądało życie w&nbsp;USA w&nbsp;1904 roku? Pewne wyobrażenie może nam dać artykuł Judith Sutherland „'''Life in 1904: Dying at&nbsp;47, 4-cent sugar'''” zamieszczony na portalu ''Farm and Dairy''. Wybrane&nbsp;fakty:
{{BQuote-begin|max-width=640px}}
W 1904 roku średnia długość życia w Stanach Zjednoczonych wynosiła 47&nbsp;lat. Głównymi przyczynami zgonów było zapalenie płuc, grypa, gruźlica, biegunka, choroby serca i&nbsp;udar. W&nbsp;kraju było około 8000 samochodów<ref>Henry Ford uruchomił produkcję Forda Model&nbsp;T dopiero w&nbsp;1908 roku i&nbsp;początkowo kosztował on około 850&nbsp;dolarów; dniówka robotnika wynosiła kilka dolarów</ref> i&nbsp;tylko 240&nbsp;km utwardzonych dróg, na których maksymalna dopuszczalna prędkość wynosiła 10&nbsp;mil na godzinę. Tylko 14% domów miało wanny, a&nbsp;8% telefony. Koszt połączenia telefonicznego z&nbsp;Denver do Nowego Jorku wynosił 11&nbsp;dolarów za trzy minuty połączenia.
 
Dziewięćdziesiąt procent lekarzy nie miało wyższego wykształcenia, a&nbsp;grupa ta była traktowana jako pijacy i&nbsp;awanturnicy. 20% populacji było analfabetami, a&nbsp;szkołę średnią skończyło tylko 6%&nbsp;obywateli.
 
'''Przeciętna płaca w USA wynosiła 22 centy za godzinę, a&nbsp;przeciętny robotnik zarabiał około 200-400&nbsp;dolarów rocznie. Dochody roczne innych grup zawodowych: weterynarz 1500-4000&nbsp;dolarów, dobry księgowy mógł zarobić nawet 2000&nbsp;dolarów, dentysta średnio około 2500&nbsp;dolarów, a&nbsp;inżynier mechanik nawet 5000&nbsp;dolarów. Funt (~0,4536&nbsp;kg) cukru kosztował 4&nbsp;centy, a&nbsp;tuzin jajek 14&nbsp;centów. Funt kawy kosztował 15&nbsp;centów.'''
 
'''Jedna [[Dawne jednostki miar i wag#Uncja|uncja]] złota (31,1&nbsp;g) kosztowała 20,67&nbsp;dolara (1&nbsp;dolar = 1,505&nbsp;g złota).'''<ref>aktualna (''11 stycznia 2024 roku'') cena jednej uncji złota to ~2030$</ref>
 
Nie było jeszcze drapaczy chmur (wieża Eiffla była najwyższą budowlą na świecie<ref>najwyższym budynkiem w USA był wówczas Philadelphia City Hall (167&nbsp;m); wieża Eiffla (312&nbsp;m) palmę pierwszeństwa dzierżyła do 1930 roku, kiedy to oddano do użytku wyższy od niej Chrysler Building (319&nbsp;m) w Nowym Jorku</ref>). Na fladze amerykańskiej było tylko 45&nbsp;gwiazdek (stanów).<ref>do unii nie należały jeszcze m.in. Alaska, Arizona, Nowy Meksyk i&nbsp;Hawaje</ref> Nie wynaleziono jeszcze piwa w&nbsp;puszkach, krzyżówek<ref>pierwsza krzyżówka pojawiła się 21&nbsp;grudnia 1913 roku w&nbsp;„New York World”, gazecie wydawanej przez Josepha Pulitzera, fundatora słynnej nagrody jego imienia</ref> i&nbsp;mrożonej herbaty. Marihuana, heroina i&nbsp;morfina były dostępne bez recepty w&nbsp;aptekach. W&nbsp;1904 roku odnotowano w&nbsp;całym kraju około 230 morderstw.
{{BQuote-end}}
 
Wygląda na to, że robotnik za kilka dniówek mógł kupić mały okaz meteorytu Pułtusk lub Canyon Diablo. Ale duży okaz meteorytu Brenham był dostępny dla weterynarza za jego miesięczną pensję. Patrząc na ówczesną i&nbsp;obecną siłę nabywczą dolara, niewiele się zmieniło!&nbsp;😀
 
Fragment oferty sprzedaży w {{Txt2Img|Ward_(1914).jpg|katalogu z 1914 roku}}:
:{| {{Koblitz Repository}}
! Meteoryt !! waga (g) !! cena ($)
|-
| [[Bohumilitz]] || 103 || 20,00
|-
| [[Braunau]] || 26 || 22,50
|-
| [[Elbogen]] || 6 || 6,50
|-
| [[Lenarto|Lénárto]] || 132&nbsp;(P.E.&nbsp;[polished,&nbsp;etched]) || 28,00
|-
| [[Magura]] || 304 (P.E. slab) || 30,00
|-
| [[Seeläsgen]] [Przełazy] || 56 (P.E.) || 10,00
|-
| [[Rittersgrün]] [Steinbach] || 27 (pol. slab) || 12,50
|-
| [[Bielokrynitschie]] || 14 (P.) || 10,00
|-
| [[Bjurböle]] || 1050 (fragment) || 63,00
|-
| [[Blansko]] || 2,4 || 12,00
|-
| Ensisheim{{MBD-record|name=Ensisheim}} || 0,5 || 0,25
|-
| [[Knyahinya]] || 40 (pol. and with crust) || 4,00
|-
| L'Aigle{{MBD-record|name=L'Aigle}} || 30 (with crust) || 10,00
|-
| [[Misshof]] || 11 || 6,00
|-
| [[Mocs]] || 96 || 7,00
|-
| [[Pillistfer]] || 15 (with crust) || 12,50
|-
| [[Pultusk]] || 41 (complete) || 2,75
|-
| [[Pultusk]] || 74 (complete) || 5,00
|-
| [[Stannern]] || 8 (with crust) || 3,50
|-
| [[Tabor]] || 4 || 2,50
|}

W ofercie znajdował się też '''mały fragment meteorytu [[Schellin (Skalin)]], fragment ~1 g był wyceniony na 3$''' (katalog „''Meteorites for sale [Annotated Ward-Coonley Catalogue''”). Dziś sprzedałby się on za wielokrotnie większą kwotę, nawet po waloryzacji wartości dolara.

W katalogu Ward (1900) znajdujemy informację o&nbsp;nowo pozyskanym dużym zbiorze meteorytów [[Pułtusk]]: „''A&nbsp;very interesting suite of about two hundred specimens of this fall, ranging in size from a&nbsp;gooseberry to a&nbsp;small apple.''” – zestaw '''około 200 okazów meteorytu Pułtusk o&nbsp;wielkości od agrestu po małe jabłko, o&nbsp;sumarycznej wadze 8&nbsp;kg!''' Wcześniej w&nbsp;kolekcji miał kilkanaście okazów o&nbsp;sumarycznej wadze 779&nbsp;g, m.in. kompletne okazy o&nbsp;wagach 87, 153 i&nbsp;276&nbsp;g.

Zawartość katalogu „''Meteorites for sale [Annotated Ward-Coonley Catalogue''” z&nbsp;ręcznie naniesionymi cenami okazów, zapewne przez Warda, jest bardzo cennym źródłem informacji o&nbsp;cenach i&nbsp;wielkościach oferowanych meteorytów. Zsumowana wartość kolekcji opiewała na kosmiczną kwotę 45549$. Poza rzadkimi meteorytami, znajdujemy w&nbsp;katalogu też sporo „olbrzymów”, za równie duże kwoty (informacje uzupełnione katalogiem Ward 1900):
:{| {{Koblitz Repository}}
! Meteoryt !! waga (kg) (waga sumaryczna) !! cena ($)
|-
| Bluff{{MBD-record|name=Bluff}} || {{Kropek}}&nbsp;5,56&nbsp;+&nbsp;8,62 (21,71|| 868
|-
| [[Bohumilitz]] || 0,098&nbsp;+&nbsp;1,605 (1,70) || 511
|-
| Brenham{{MBD-record|name=Brenham}} || {{Kropek}}&nbsp;3,10&nbsp;+&nbsp;9,35 (14,23) || 711
|-
| Cañon Diablo{{MBD-record|name=Canyon Diablo}} || {{Kropek}}&nbsp;48,000&nbsp;+&nbsp;170,000&nbsp;+&nbsp;383,000 (w&nbsp;sumie 1,108&nbsp;tony!) || 1662
|-
| Chupaderos || (10,832) || 433
|-
| Homestead{{MBD-record|name=Homestead}} || {{Kropek}}&nbsp;5,40 (6,74) || 694
|-
| [[Knyahinya]] || 1,53&nbsp;+&nbsp;1,97 (3,50) || 175
|-
| [[Mocs]] || {{Kropek}}&nbsp;0,339&nbsp;+&nbsp;0,446&nbsp;+&nbsp;0,564 (1,65) || 97
|-
| San Angelo{{MBD-record|name=San Angelo}} || 1,87&nbsp;+&nbsp;2,64 (4,52) || 226
|-
| Tabory{{MBD-record|name=Tabory}} || 1,96 (1,96) || 196
|-
| Toluca{{MBD-record|name=Toluca}} || {{Kropek}}&nbsp;5,82&nbsp;+&nbsp;8,27&nbsp;+&nbsp;16,33&nbsp;+&nbsp;19,25 (64,39) || 644
|}

Ward sprzedawał też zestawy składające się z małych fragmentów meteorytów różnych typów: żelazne (''siderites''), żelazno-kamienne (''siderolites'') i&nbsp;kamienne (''aerolites''), np.&nbsp;18 fragmentów meteorytów o&nbsp;całkowitej wadze 128&nbsp;g i&nbsp;wartości 17,50$, można było nabyć okazyjnie z&nbsp;bonusem za 10,00$ (Ward 1914)!

W zbiorze meteorytów Warda, znajdują się tylko trzy meteoryty z&nbsp;Polski: [[Pultusk (Pułtusk)]], [[Seeläsgen (Przełazy)]] i&nbsp;[[Schellin (Skalin)]].

=== Kopie meteorytów ===

Firma Warda oferowała też bardzo bogatą kolekcję '''[[Meteoryty (kopie)|kopii meteorytów]]'''. Jak pisał w&nbsp;swoim katalogu:
{{AQuote-begin|max-width=640px}}
'''Casts of Meteorites'''<br />
A many of the specimens of meteorites represented in collections are simply fragments, or complete or partial slices of the original masses, and give no idea of their actual size and shape, we have prepared and offer as an adjunct to such collections a&nbsp;series of '''''Casts of Meteorites''''', which were made before cutting the specimens into slices. Being carefully colored, they are ''exact facsimiles'' of the original masses as found, showing clearly the external characteristics, as dimensions, pittings, form, color, etc.
{{AQuote-end}}

[[Image:Gratacap_1906_(Cuernavaca_main_mass).jpg|thumb|right|200px|''Cuernavaca, Main Mass'' (Gratacap 1906)]]
W katalogu „''Casts of meteorites for sale by Ward's Natural Science Establishment''” w&nbsp;ofercie znajduje się 66 kopii. {{Txt2Img|Ward_(Casts_of_Meteorites)-1.jpg|Wszystkie można było kupić „w&nbsp;pakiecie” za jedyne 150$}}! Na uwagę zasługują kopie meteorytów:
:{| {{Koblitz Repository}}
| ||
|-
| Cabin Creek{{MBD-record|name=Cabin Creek}} || 3,50$
|-
| Sarepta{{MBD-record|name=Sarepta}} || 2,25$
|-
| [[Breitenbach]] [Steinbach] || 1,75$
|-
| Goalpara{{MBD-record|name=Goalpara}} || 1,50$
|-
| Karakol{{MBD-record|name=Karakol}} || 1,50$
|-
| Krähenberg{{MBD-record|name=Krähenberg}} || 3,50$
|-
| Middlesbrough{{MBD-record|name=Middlesbrough}} || 1,50$
|-
| [[Misshof]] (5,8&nbsp;kg) || 2,25$
|-
| [[Nagy-Divina]] (10,5&nbsp;kg) || 2,25$
|-
|}

W katalogu z 1914 roku (Ward 1914) znajdziemy nawet kopię jednego z&nbsp;okazów meteorytu '''Chupaderos (Cuernavaca)'''.<ref name="Chupaderos">okaz meteorytu żelaznego '''{{Link-MBD|code=5363|name=Chupaderos}}''' typu IIIAB o&nbsp;wadze 3,325&nbsp;ton (masa o&nbsp;nazwie Adargas) w&nbsp;zbiorach ''[[Meteoryty/Kolekcje|Mexico, Mexico City]], The Old School of Mines and Engineering (Palazzo de Mineria)''; tam też w&nbsp;kolekcji m.in. większe okazy tego meteorytu: Chupaderos&nbsp;I (14,114&nbsp;ton) i&nbsp;Chupaderos&nbsp;II (6,767&nbsp;ton)</ref> {{Txt2Img|Gratacap_1906_(Cuernavaca_main_mass).jpg|Kopia tego olbrzyma}} ważącego oryginalnie 9,289&nbsp;tony<ref>nie wiadomo o którą masę tego meteorytu chodzi, nie okazu o&nbsp;tej wadze</ref> i&nbsp;o&nbsp;rozmiarach 51×154×184&nbsp;cm (!) została wykonana techniką ''papier mâché''. Model ten wykonany przez rząd Meksyku Ward oferował za 100$.

Jak przystało na kopie, nie były one drogie. Można było więc nabyć do kolekcji ładne, duże kopie, już za kilka dniówek.&nbsp;😀

=== Inne ===

Henry Ward (Ward 1900) miał w swojej ofercie '''starożytne monety o&nbsp;tematyce meteorytowej'''. Również: '''ziemskie żelazo''' (''native iron'') w&nbsp;postaci fragmentów Ovifak; '''bryłki meteorytowych minerałów''': schreibersytu i&nbsp;troilitu oraz '''pseudometeoryty''', m.in.&nbsp;[[Igast]].


{{W edycji}}

== Galerie ==

<gallery caption="" widths="200px" heights="200px" perrow="3">
File:Pultusk_(Ward_1900).jpg|Jeden z okazów meteorytu [[Pultusk (Pułtusk)|Pułtusk]] z&nbsp;kolekcji ''The Ward=Coonley collection of meteorites''. Intrygujący podpis do ilustracji: „''Style of mounting used in entire collection (Pedestal solid mahogany, with celluloid labels.)''”; poniżej meteoryt San Angelo (Ward 1900)
File:Pultusk_(Krantz-Ward-Alan_Mazur)-k2.jpg|Kompletny okaz meteorytu [[Pultusk (Pułtusk)|Pułtusk]] (22,9&nbsp;g) początkowo w&nbsp;kolekcji „Dr.&nbsp;F.&nbsp;Krantz Rheinische Mineralien-Contor Bonn”{{!Krantz Bonn|}} (oferowany za 7&nbsp;marek, ℳ), a&nbsp;później w&nbsp;kolekcji „Ward's Natural Science Establishment, Rochester, N.Y.” (M57.12, [[Szablon:Ward (1904)|Ward 1904]]) (oferowany za&nbsp;$2.30)
File:Pultusk_(FMNH_Chicago).jpg|Meteoryt [[Pultusk (Pułtusk)]] z&nbsp;dawnej kolekcji Warda (fot.&nbsp;Philipp R. Heck)
</gallery>


<gallery caption="" widths="200px" heights="200px" perrow="3">
File:Ward_(1914).jpg|Fragment oferty sprzedaży meteorytów; m.in. [[Bohumilitz]], [[Braunau]], [[Pillistfer]], [[Pultusk]], [[Seeläsgen]] (Ward 1914)
File:Ward_(Casts_of_Meteorites)-1.jpg|Fragment oferty sprzedaży kopii meteorytów w&nbsp;katalogu „''Casts of meteorites for sale by Ward's Natural Science Establishment''”
File:Ward_1892_(title).jpg|Okładka katalogu Ward (1892); na wytrawionej płycie meteorytu Carlton{{MBD-record|name=Carlton}} (syn. Hamilton County) widać figury Widmanstättena (patrz → [[Metaloryt]])
</gallery>


'''Katalog Ward (1904)'''
<gallery caption="" widths="200px" heights="140px" perrow="3">
File:Ward_1904_(title).jpg|Strona tytułowa katalogu; artystyczna wizja spadku meteorytu Ochansk{{MBD-record|name=Ochansk}}
File:Ward_1904_(photo-front).jpg|''One of six largest cases of uniform size. (Ward-Coonley Collection of Meteorites.)''
File:Ward_1904_(photo-back).jpg|''Single small case. (Nejed, Youndegin, Arispe,&nbsp;&c.)''
</gallery>

Plansze (wiele trawionych płyt meteorytów żelaznych miało zostawioną na brzegu kilkumilimetrową wypolerowaną „fazkę”, moda na takie trawienie wraca 😀)
<gallery caption="" widths="140px" heights="200px" perrow="4">
File:Ward_1904_(Plate-1).jpg|'''Plate I'''. (1)&nbsp;Toluca, (3)&nbsp;Glorieta Mountain {{Wielokropek}}
File:Ward_1904_(Plate-2).jpg|'''Plate II'''. (2)&nbsp;Bella Roca{{MBD-record|name=Bella Roca}}, (5)&nbsp;Cañon Diablo, (7)&nbsp;Youndegin{{MBD-record|name=Youndegin}}, (12)&nbsp;[[Bohumilitz]] {{Wielokropek}}
File:Ward_1904_(Plate-3).jpg|'''Plate III'''. {{Wielokropek}}
File:Ward_1904_(Plate-4).jpg|'''Plate IV'''. (2)&nbsp;Brenham{{MBD-record|name=Brenham}}, (6)&nbsp;Homestead{{MBD-record|name=Homestead}}, (7,&nbsp;8)&nbsp;[[Knyahinya]], (9,&nbsp;10)&nbsp;New Concord{{MBD-record|name=New Concord}}, (11)&nbsp;Hessle{{MBD-record|name=Hessle}} {{Wielokropek}}
File:Ward_1904_(Plate-5).jpg|'''Plate V'''. Carlton{{MBD-record|name=Carlton}} {{Wielokropek}}
File:Ward_1904_(Plate-6).jpg|'''Plate VI'''. Brenham{{MBD-record|name=Brenham}} {{Wielokropek}}
File:Ward_1904_(Plate-7).jpg|'''Plate VII'''. Arispe, Bald Eagle {{Wielokropek}}
File:Ward_1904_(Plate-8).jpg|'''Plate VIII'''. Curenavaca<ref name="Chupaderos"></ref>, Franceville {{Wielokropek}}
File:Ward_1904_(Plate-descr).jpg|Opis plansz
</gallery>

Ilustracje
<gallery caption="" widths="140px" heights="200px" perrow="4">
File:Ward_1904_(page16).jpg|Meteoryt N'Goureyma{{MBD-record|name=N'Goureyma}}
File:Ward_1904_(page42).jpg|Meteoryt Canyon Diablo
File:Ward_1904_(page46).jpg|Meteoryt Morristown
File:Ward_1904_(page119).jpg|Meteoryt San Angelo
</gallery>

== [[Bibliografia]] ==

* Gratacap Louis Pope, (1906), '''The largest american collection of meteorites''', ''The Popular Science Monthly'', 69, 1906, s. 21-28. Plik {{Link-BHL|item=17945|pg=25}}.

* Pérez Salvador, (2017), '''Henry A. Ward. El "Ward's Natural Science Establishment", semillero de taxidermistas''', portal ''Taxidermidades'', March 2017. Link [https://www.taxidermidades.com/2017/03/henry-augustus-ward-el-wards-natural-science-establishment-semillero-de-taxidermistas.html artykuł].

* Sutherland Judith, (2004), '''Life in 1904: Dying at 47, 4-cent sugar''', ''Farm and Dairy'', December 2004. Link [https://www.farmanddairy.com/columns/life-in-1904-dying-at-47-4-cent-sugar/8319.html artykuł].

* {{Wülfing (1897)|page=427-428}}


----

=== [[Bibliografia]]: Ward Henry A. ===

* Ward Henry A., ()<ref name="date unknown">nie jest znana data wydania</ref>, '''Casts of meteorites for sale by Ward's Natural Science Establishment''', ''Ward's Natural Science Establishment, Inc.'', Rochester, N.Y., ss. 7. Plik [https://wardproject.org/viewer/915 DjVu].

* Ward Henry A., ()<ref name="date unknown"></ref>, '''Meteorites for sale [Annotated Ward-Coonley Catalogue]''', ''Ward's Natural Science Establishment, Inc.'', Rochester, N.Y., ss. 24. Plik [https://wardproject.org/viewer/17042 DjVu].

* Ward Henry A., ()<ref name="date unknown"></ref>, '''Meteorites! Wanted to purchase them''', ''Ward's Natural Science Establishment, Inc.'', Rochester, N.Y., ss. 4. Plik [https://wardproject.org/viewer/16307 DjVu].

* Ward Henry A., (1892), '''Illustrated descriptive catalogue of meteorites (and specimens for sale)''', ''Ward's Natural Science Establishment, Inc.'', Rochester, N.Y. 1892, ss. 75. Plik [https://wardproject.org/viewer/916 DjVu].

* Ward Henry A., (1897), '''Check-list of all known meteorites''', ''Ward's Natural Science Establishment, Inc.'', Rochester, N.Y. 1897, ss. 47. Plik [https://wardproject.org/viewer/914 DjVu].

* Ward Henry A., (1897), '''Meteorites for sale''', ''Ward's Natural Science Establishment, Inc.'', Rochester, N.Y. 1897, ss. 10. Plik [https://wardproject.org/viewer/16130 DjVu].

* Ward Henry A., (1899), '''Meteorites for sale''', ''Ward's Natural Science Establishment, Inc.'', Rochester, N.Y. 1899, ss. 16.<ref name="prices">katalog z cenami w dolarach ($)</ref> Plik [https://wardproject.org/viewer/16131 DjVu].

* Ward Henry A., (1900), '''Ward=Coonley Collection of Meteorites''', Chicago, Illinois 1900, ss. 100+plansze. Plik {{Link-IA|wardcoonleycolle00wardrich}}.

* Ward Henry A., (1901), '''Meteorites for sale''', ''Ward's Natural Science Establishment, Inc.'', Rochester, N.Y. 1901, ss. 12.<ref name="prices"></ref> Plik [https://wardproject.org/viewer/16132 DjVu].

* Ward Henry A., (1901), '''Special Meteorite Collection of Prof. Henry A. Ward''', Chicago, Illinois 1901, ss. 16. Plik [https://wardproject.org/viewer/16312 DjVu].

* Ward Henry A., (1901), '''Ward-Coonley Collection of Meteorites''', Chicago, Illinois 1901, ss. 33. Plik [https://wardproject.org/viewer/16313 DjVu].

* Ward Henry A., (1904), '''Meteorites for sale''', ''Ward's Natural Science Establishment, Inc.'', Rochester, N.Y. 1904, ss. 22. Plik [https://wardproject.org/viewer/913 DjVu].

* {{Ward (1904)}}

* Ward Henry A., (1907), '''Meteorites for sale''', ''Ward's Natural Science Establishment, Inc.'', Rochester, N.Y. 1907, ss. 16.<ref name="prices"></ref> Plik [https://wardproject.org/viewer/16305 DjVu].

* Ward Henry A., (1914), '''Price list of meteorites''', ''Ward's Natural Science Establishment, Inc.'', Rochester, N.Y. 1914, ss. 25.<ref name="prices"></ref> Plik [https://wardproject.org/viewer/16308 DjVu].

* '''Kompletna lista [https://wardproject.org/viewer/browse/catalogues katalogów].'''

* Oferty (odręczne notatki):
** Gregory James R., '''Price List of Meteorites (a)''', ss. 4. Plik [https://wardproject.org/viewer/16316 DjVu].
** Gregory James R., '''Price List of Meteorites (b)''', ss. 4. Plik [https://wardproject.org/viewer/16317 DjVu].
** Gregory James R., '''Price List of Meteorites (c)''', ss. 4. Plik [https://wardproject.org/viewer/16318 DjVu].

{{Przypisy}}

== Zobacz również ==

* meteoryty: [[Pultusk (Pułtusk)]], [[Schellin (Skalin)]]
* [[Meteoryty (kopie)]] {{SeparatorBull}} [[Metaloryt]]

* [[Szablon:ChicagoFMNH|Muzeum Historii Naturalnej w Chicago (Field Museum of Natural History, Chicago)]]
* [[Krantz Rheinisches Mineralien-Contor]]
* [[Bibliografia/Siemaszko Julian Iwanowicz|Siemaszko Julian Iwanowicz]]

* [[Lamele Breziny i Reichenbacha]]
* [[SIDERAL (projekt muzyczny)]]

* [[Dawne jednostki miar i wag]]

== Linki zewnętrzne ==

* Wikipedia (EN) – [https://en.wikipedia.org/wiki/Henry_Augustus_Ward Henry Augustus Ward] {{SeparatorBull}} [https://en.wikipedia.org/wiki/Ward's_Natural_Science Ward's Science]
* [http://labels.sv-meteorites.com/PersonMuseum?mode=person&id=38 Ward's Natural Science Establishment ] ([https://mineralogicalrecord.com/biographies_labels/wardhenry-a/ MinRec])

* Portal '''Ward Project''' – [https://wardproject.org Searching for Ward's]
* Portal [https://www.wardsci.com/ Ward's Science]
* Portal '''Taxidermidades''' – [https://www.taxidermidades.com/2017/03/henry-augustus-ward-el-wards-natural-science-establishment-semillero-de-taxidermistas.html Henry A. Ward. El "Ward's Natural Science Establishment", semillero de taxidermistas]

* Portal '''Farm and Dairy''' – Judith Sutherland, [https://www.farmanddairy.com/columns/life-in-1904-dying-at-47-4-cent-sugar/8319.html Life in 1904: Dying at 47, 4-cent sugar]

[[Category:Kolekcje|{{PAGENAME}}]]