O ile nie zaznaczono inaczej, prawa autorskie zamieszczonych materiałów należą do Jana Woreczko & Wadi.

(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)

---

Z Wiki.Meteoritica.pl

Nie masz uprawnień do edytowania tej strony, z następującego powodu:

Tekst źródłowy strony można podejrzeć i skopiować.

{{VerifyLevel |level=0}} == Meteoryt Łowicz w ówczesnej prasie == {{TOC My}} Deszcz meteorytów [[Łowicz]] spadł w nocy z 11 na 12 marca. Doniesienia prasowe o zjawisku pojawiły się dopiero po kilku dniach - pierwsze 17 marca m.in. w&nbsp;[[Łowicz/Czasopisma#Ilustrowany Kuryer Codzienny|''Ilustrowanym Kuryerze Porannym'']], [[Łowicz/Czasopisma#Kurier Polski|''Kurierze Polskim'']], [[Łowicz/Czasopisma#Inne|''Kurierze Porannym'']], [[Łowicz/Czasopisma#Kurjer Warszawski|''Kurjerze Warszawskim'']] i&nbsp;[[Łowicz/Czasopisma#Gazeta Polska|''Gazecie Polskiej'']]. Również przez kilka pierwszych dni nie potrafiono zlokalizować miejsca, gdzie mogły spaść meteoryty, zamieszczane w&nbsp;prasie informacje o&nbsp;obserwacji bolidu pochodziły z&nbsp;różnych rejonów centralnej Polski. Liczono się również z&nbsp;faktem, że meteoryty mogły spaść poza granicami Polski. ;Kopie czasopism z doniesieniami o meteorze i meteorycie [[Łowicz]] Czasopisma z tamtego okresu w których znalazły się relacje ze spadku, poszukiwaniach i&nbsp;badaniach meteorytu [[Łowicz]] (na podstawie Pokrzywnickiego (1964) i&nbsp;Białej et&nbsp;al. (2011)). === ''Archiwum Mineralogiczne'' === Patrz → [[Łowicz/Archiwum Mineralogiczne, vol. XIV, 1938|''Archiwum Mineralogiczne'', vol. XIV, 1938]] {{WhiteSpace}} === ''Dziennik Poznański'' === * nr '''73''' (28 marca 1935), s. 6, '''Meteoryt spadł pod Warszawą.''' Plik {{Link-dLibra|WBC|d|16425}}. ''Dziennik Poznański'' (źródła plików DjVu: {{Link-dLibra|WBC|l|text={{!WBC}}}}). <gallery caption="" widths="160px" heights="200px" perrow="3"> File:Łowicz_(DP_73_1935).jpg|''Dziennik Poznański'', '''73''' (28&nbsp;marca&nbsp;1935), s.&nbsp;6 </gallery> {{WhiteSpace}} === ''Echo'' === * nr '''76''' (17 marca 1935), s. 1, '''Po Tomaszowie Mazowieckim meteor nad Krakowem'''. Plik {{link-dLibra|RZLBC|d|37605}}. ''Echo'' (źródła plików DjVu: {{link-dLibra|RZLBC|l|text={{!RZLBC}}}}). <gallery caption="" widths="160px" heights="100px" perrow="3"> File:Łowicz_(Echo_76_1935).jpg|''Echo'', '''76''' (17&nbsp;marca&nbsp;1935), s.&nbsp;1 </gallery> {{WhiteSpace}} === ''Express Lubelski i Wołyński'' === * nr '''87''' (28 marca 1935), s. 1, '''Spadł meteoryt o 100 kilometrów od Warszawy'''. Plik {{Link-dLibra|LBC|d|20964}}. {{WhiteSpace}} === ''Gazeta Gdańska'' === * nr '''74''' (28 marca 1935), s. 2, '''Gość z międzyplanetarnej przestrzeni. Meteor spadł w&nbsp;odległości 100&nbsp;km od Warszawy'''. Plik {{Link-dLibra|PBC|d|15938}}. ''Gazeta Gdańska'' (źródła plików DjVu: {{Link-dLibra|PBC|l}}). <gallery caption="" widths="160px" heights="120px" perrow="3"> File:Łowicz_(GG_74_1935).jpg|''Gazeta Gdańska'', '''74''' (28&nbsp;marca&nbsp;1935), s.&nbsp;2 </gallery> {{WhiteSpace}} === ''Gazeta Kaliska'' === * nr '''76''' (18 marca 1935) * nr '''86''' (28 marca 1935) {{WhiteSpace}} === ''Gazeta Kościerska'' === * nr '''39''' (30 marca 1935), s. 3, '''Meteoryt rozpadł się w powietrzu'''. {{Link-dLibra|PBC|d|8554}}. ''Gazeta Kościerska'' (źródła plików DjVu: {{Link-dLibra|PBC|l}}). <gallery caption="" widths="160px" heights="160px" perrow="3"> File:Łowicz_(Gazeta_Kościerska_39_1935).jpg|''Gazeta Kościerska'', '''39''' (30&nbsp;marca&nbsp;1935), s.&nbsp;3 </gallery> {{WhiteSpace}} === ''Gazeta Lwowska'' === * nr '''72''' (28 marca 1935), s. 2, '''Meteoryt spadł pod Warszawą'''. {{Link-dLibra|JBC|d|36619}}. ''Gazeta Lwowska'' (źródła plików DjVu: {{Link-dLibra|JBC|l}}). <gallery caption="" widths="160px" heights="160px" perrow="3"> File:Łowicz_(Gazeta_Lwowska_72_1935).jpg|''Gazeta Lwowska'', '''72''' (28&nbsp;marca&nbsp;1935), s.&nbsp;2 </gallery> {{WhiteSpace}} === ''Gazeta Polska'' === * nr '''76''' (17 marca 1935) (''nie znaleziono informacji o której pisze Pokrzywnicki 1964''). Plik {{Link-dLibra|POLONA|d|9603232/0}}. {{WhiteSpace}} === ''Głos Lubelski'' === * nr '''87''' (29 marca 1935), s. 4, '''Szczątki wielkiego meteorytu znaleźli delegaci obserwatorjum warszawskiego'''. Plik {{Link-dLibra|LBC|d|17948}}. * nr '''88''' (30 marca 1935), s. 3, '''Szczątki meteorytu znaleziono pod Łowiczem''' (depesza powielona z&nbsp;''Kurjera Warszawskiego'' z&nbsp;29 marca). Plik {{Link-dLibra|LBC|d|17949}}. * nr '''94''' (5 kwietnia 1935), s. 4, '''Jak odnaleziono meteoryt który spadł o 100 klm. od Warszawy'''. Plik {{Link-dLibra|LBC|d|17965}}. ''Głos Lubelski'', nr '''88''' (30 marca 1935), s. 3 (''pisownia zgodnie z oryginałem''): {{AQuote-begin |max-width=640px}} [[Image:Łowicz_(Głos_Lubelski_88_1935).jpg|thumb|right|120px|]] '''Szczątki meteorytu znaleziono pod Łowiczem.''' ŁOWICZ. 29.5. (tel. wł.) Mieszkań­cy wasi Krępa, Stanisław Barbuch i&nbsp;Walenty Luśtak znaleźli na swych polach trzy odłamki spadłego przed paru dniami meteoru: jeden wagi około 4&nbsp;kg., drugi około 10&nbsp;kg., trzeci natomiast pozostaje do dziś w&nbsp;ziemi. Spadające odłamki mimo zmarznię­tej ziemi utkwiły w&nbsp;ziemi na głębo­kości ponad 1&nbsp;metr. Na miejsce zjechała komisja zło­żona z&nbsp;rzeczoznawców, przyjez­dnych z&nbsp;Krakowa, która ma zbadać odłamki meteoru. {{AQuote-end}} {{WhiteSpace}} === ''Głos Poranny'' === * nr '''85''' (27 marca 1935), s. 5, '''Jak wygląda meteoryt, który spadł we wsi Krępy'''. Plik {{link-dLibra|RZLBC|d|13681}}. {{WhiteSpace}} === ''Gwiazdka Cieszyńska'' === * nr '''29''' (9 kwietnia 1935), s. 3, '''Meteor nad Polską'''. Plik {{Link-dLibra|SBC|d|27269}}. ''Gwiazdka Cieszyńska'' (źródła plików DjVu: {{Link-dLibra|SBC|l|text={{!SBC}}}}). <gallery caption="" widths="160px" heights="160px" perrow="3"> File:Łowicz_(Gwiazdka_Cieszyńska_29_1935).jpg|''Gwiazdka Cieszyńska'', '''29''' (9&nbsp;kwietnia&nbsp;1935), s.&nbsp;3 </gallery> {{WhiteSpace}} === ''Ilustrowany Kuryer Codzienny'' === Numery '''''Ilustrowanego Kuryera Codziennego''''' w których ukazały się informacje o&nbsp;meteorycie: * nr '''76''' (17 marca 1935), s. 12, '''Pod Olkuszem spadł meteor'''. Plik {{Link-dLibra|MBC|d|67731}}. * nr '''77''' (18 marca 1935), s. 8, '''Wielki meteor nad Polską'''. Plik {{Link-dLibra|MBC|d|67732}}. * nr '''78''' (19 marca 1935), s. 4, '''Ci, którzy widzieli meteor nad Polską'''. Plik {{Link-dLibra|MBC|d|67733}}. * nr '''80'''<ref name="IKC 81">Pokrzywnicki (1964) błędnie podaje nr '''81''' ''IKC'' z 22 marca 1935 roku</ref> (21 marca 1935), s. 19, '''Gdzie spadł meteor?''' Plik {{Link-dLibra|MBC|d|67735}}. * nr '''84''' (25 marca 1935), s. 14, '''Badania Obserwatorjum Astronomicznego krak. nad meteorem'''. Plik {{Link-dLibra|MBC|d|67739}}. * nr '''87''' (28 marca 1935), s. 13, '''Gdzie spadł meteoryt?''' Plik {{Link-dLibra|MBC|d|67742}}. * nr '''88''' (29 marca 1935), s. 11, '''Szczątki meteoru znaleziono pod Łowiczem'''. Plik {{Link-dLibra|MBC|d|67743}}. Patrz → [[Łowicz/Ilustrowany Kuryer Codzienny|pełne brzmienie artykułu]]. * nr '''89''' (30 marca 1935), s. 10, '''Tajemnica meteorytu''', ({{Txt2Img|Łowicz_(IKC_89_1935).jpg|fotografia okazu}}). Plik {{Link-dLibra|MBC|d|67744}}. * nr '''267''' (26 września 1935), s. 6, '''Wielki meteor nad Polską'''. '''Bliższe dane o&nbsp;„meteorycie łowickim”''', ({{Txt2Img|Łowicz_mapa_(IKC_267_1935).jpg|mapa znalezisk}} i&nbsp;{{Txt2Img|Łowicz_okaz_(IKC_267_1935).jpg|fotografia okazu}}). Plik {{Link-dLibra|MBC|d|67950}}. Patrz → [[Łowicz/Ilustrowany Kuryer Codzienny|pełne brzmienie artykułu]]. <gallery caption="" widths="160px" heights="200px" perrow="4"> File:Łowicz_(IKC_76_1935).jpg|''Ilustrowany Kuryer Codzienny'', '''76''' (17&nbsp;marca&nbsp;1935), s.&nbsp;12 File:Łowicz_(IKC_77_1935).jpg|''Ilustrowany Kuryer Codzienny'', '''77''' (18&nbsp;marca&nbsp;1935), s.&nbsp;8 File:Łowicz_(IKC_78_1935).jpg|''Ilustrowany Kuryer Codzienny'', '''78''' (19&nbsp;marca&nbsp;1935), s.&nbsp;4 File:Łowicz_(IKC_80_1935).jpg|''Ilustrowany Kuryer Codzienny'', '''80''' (21&nbsp;marca&nbsp;1935)<ref name="IKC 81"></ref>, s.&nbsp;19 File:Łowicz_(IKC_84_1935).jpg|''Ilustrowany Kuryer Codzienny'', '''84''' (25&nbsp;marca&nbsp;1935), s.&nbsp;14 File:Łowicz_(IKC_87_1935).jpg|''Ilustrowany Kuryer Codzienny'', '''87''' (28&nbsp;marca&nbsp;1935), s.&nbsp;13 File:Łowicz_(IKC_88_1935).jpg|''Ilustrowany Kuryer Codzienny'', '''88''' (29&nbsp;marca&nbsp;1935), s.&nbsp;11 File:Łowicz_(IKC_89_1935).jpg|''Ilustrowany Kuryer Codzienny'', '''89''' (30&nbsp;marca&nbsp;1935), s.&nbsp;10 ({{Txt2Img|Łowicz_(IKC_89_1935).jpg|fotografia okazu}}) </gallery> <gallery caption="" widths="160px" heights="200px" perrow="4"> File:Łowicz_(IKC_267_1935).jpg|''Ilustrowany Kuryer Codzienny'', '''267''' (26&nbsp;września&nbsp;1935), s.&nbsp;6 ({{Txt2Img|Łowicz_mapa_(IKC_267_1935).jpg|mapa znalezisk}} i&nbsp;{{Txt2Img|Łowicz_okaz_(IKC_267_1935).jpg|fotografia okazu}}) File:Łowicz_mapa_(IKC_267_1935).jpg|''Ilustrowany Kuryer Codzienny'', '''267''' ({{Txt2Img|Łowicz_mapa_(IKC_267_1935).jpg|mapa znalezisk}}) File:Łowicz_okaz_(IKC_267_1935).jpg|''Ilustrowany Kuryer Codzienny'', '''267''' ({{Txt2Img|Łowicz_okaz_(IKC_267_1935).jpg|fotografia okazu}}) </gallery> Wybrane fragmenty artykułów<ref name="pisownia oryginalna">pisownia i wyróżnienia w tekście zgodnie z oryginałem</ref>: ''Ilustrowany Kuryer Codzienny'' 29 marca 1935 roku (''pisownia i wyróżnienia w tekście zgodnie z oryginałem''): {{AQuote-begin |max-width=800px}} {{Wielokropek}} W kilka dni później jeden z gospodarzy niejaki '''Barducha'''<ref name="Barbucha">błędna pisownia nazwiska, poprawnie '''Barbucha'''</ref>, znalazł przy drodze polnej '''jakiś dziwny kamień''', którego nie znał.<br /> Kamień ten był '''duży i ciężki i&nbsp;ważył ponad 10&nbsp;kg'''. Chłopi we wsi odrazu się domyśleli, że jest to '''„kamień z&nbsp;nieba”'''. '''Każdy z&nbsp;nich chciał mieć choćby kawałek''' i&nbsp;zaczęli go '''rozbijać młotami'''. Barducha skarżył się, że '''kamień był twardy''' i&nbsp;rozbijanie szło bardzo ciężko. '''Części rozbitego meteoru brali nietylko chłopi, ale i&nbsp;wojskowi''', którzy właśnie w&nbsp;tym czasie odbywali manewry pod Łowiczem.<br /> '''Udało się uratować z&nbsp;tego tylko trzy kawałki, wagi łącznej około 2&nbsp;kg.'''<br /> '''W odległości kilkuset metrów od miejsca, w&nbsp;którem Barducha znalazł swój „kamień z&nbsp;nieba”, spadła inna część meteoru wagi około 4&nbsp;kg'''. Kto tę część znalazł, '''nie udało się ustalić'''. Asystenci obserwatorjum warszawskiego '''odebrali czwarty odłamek meteoru w&nbsp;urzędzie gminnym w&nbsp;Domaniewiczach'''. W&nbsp;miejscu, w&nbsp;którem spadł 10-kilogramowy odłamek, rozbity później przez chłopów, wyżłobiony był w&nbsp;ziemi '''niewielki dołek'''.&nbsp;{{Wielokropek}} (→&nbsp;[[Łowicz/Ilustrowany Kuryer Codzienny|pełne brzmienie artykułu]]) {{AQuote-end}} Patrz również → '''[[Łowicz/Ilustrowany Kuryer Codzienny]]''' {{SeparatorBull}} [[Ilustrowany Kuryer Codzienny/Artykuły]]. {{WhiteSpace}} === ''Kurier Polski'' === * nr '''76''' (17 marca 1935) * nr '''86''' (28 marca 1935) {{WhiteSpace}} === ''Kurjer Nowogródzki'' === * nr '''86''' (28 marca 1935), s. 3, '''Meteor spadł 100 klm. od Warszawy'''. Plik {{Link-dLibra|POLONA|d|13459983/1}}. * nr '''87''' (29 marca 1935), s. 2, '''Jak odnaleziono meteoryt który spadł o&nbsp;100&nbsp;klm. od Warszawy'''. Plik {{Link-dLibra|POLONA|d|13459984/1}}. <gallery caption="" widths="160px" heights="200px" perrow="3"> File:Łowicz_(Kurjer_Nowogródzki_86_1935).jpg|''Kurjer Nowogródzki'', '''86''' (28&nbsp;marca&nbsp;1935), s.&nbsp;3 File:Łowicz_(Kurjer_Nowogródzki_87_1935).jpg|''Kurjer Nowogródzki'', '''87''' (29&nbsp;marca&nbsp;1935), s.&nbsp;2 </gallery> {{WhiteSpace}} === ''Kurjer Poznański'' === * nr '''145''' (28 marca 1935), s. 4, '''Gości z międzyplanetarnych przestworzy'''. Plik {{Link-dLibra|WBC|d|450064}}. * nr '''472''' (13 października 1935), s. 3, '''Goście z zaświatów. Co mówi nauka o meteorach'''; (fotografia jednego z okazów). Plik {{Link-dLibra|POLONA|d|17825775}}. <gallery caption="" widths="160px" heights="200px" perrow="3"> File:Łowicz_(Kurjer_Poznański_472_1935).jpg|''Kurjer Poznański'', '''472''' (13&nbsp;października&nbsp;1935), s.&nbsp;3 File:Łowicz_okaz_(Kurjer_Poznański_472_1935).jpg|''Kurjer Poznański'', '''472'''.<br />1,5&nbsp;kg okaz meteoryt ze zbiorów Narodowego Instytutu Astronomicznego w&nbsp;Krakowie<ref>idea powołania Narodowego Instytutu Astronomicznego powstała podczas zjazdu Polskiego Towarzystwa Astronomicznego w&nbsp;lutym 1923 roku w&nbsp;Toruniu. W&nbsp;celu uczczenia 450 rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika zarząd PTA wystąpił z&nbsp;inicjatywą budowy Obserwatorium Narodowego (''Uranja'', 1, 1923, plik {{Link-Urania |r=1923 |n=1}}). Idea ta nigdy nie ziściła się do końca, m.in. z&nbsp;powodu braku dostatecznych środków oraz wybuchu wojny. O&nbsp;dalszych losach tej inicjatywy pisano wielokrotnie m.in. w&nbsp;''[[Urania-Postępy Astronomii/Artykuły|Uranii-Postępach Astronomii]]''. Okaz ze zdjęcia to zapewne okaz 1442&nbsp;g znajdujący się dziś w&nbsp;zbiorach [[Obserwatorium Astronomiczne UJ|Obserwatorium Astronomicznego&nbsp;UJ w&nbsp;Krakowie]]?</ref> </gallery> {{WhiteSpace}} === ''Kurjer Warszawski'' === * nr '''74''' (15-17 marca 1935)<ref>informacja odnaleziona przez Marka Wierzchowieckiego we współczesnym reprincie, spreparowanym z&nbsp;różnych numerów gazety, na potrzeby kampanii reklamowej towarzystwa ubezpieczeniowego Prudential</ref> <gallery caption="" widths="160px" heights="200px" perrow="3"> File:Łowicz_(Kurjer_Warszawski_74_1935).djvu|''Kurjer Warszawski'', '''74''' (15-17&nbsp;marca&nbsp;1935), s.&nbsp;2 </gallery> {{AQuote-begin |max-width=480px}} '''''Meteor nad Olkuszem'''''<br /> Nieliczna ilość osób była świadkiem ciekawego zjawiska onegdajszej nocy (13&nbsp;bm. przed pierwszą). Na niebie ukazała się jasna kula, która jak kometa spadła na ziemię. Miejscowi dostrzegli w&nbsp;tym zły omen. {{AQuote-end}} :W cytowanej informacji redakcja ''KW'' błędnie podała datę ''13 marca'' lub nie jest to doniesienie o&nbsp;obserwacji przelotu bolidu łowickiego? Choć początkowe doniesienia rzeczywiście dotyczyły okolic Olkusza?!<br /> :Patrz → [[Łowicz/Czasopisma#Ilustrowany Kuryer Codzienny|''Ilustrowany Kuryer Codzienny'']] * nr '''75''' (17 marca 1935), s. 27, '''Meteor nad Polską'''. Plik {{Link-dLibra|eBUW|d|213444}}. <!-- <ref>Pokrzywnicki (1964) podaje datę ''17 marca'', ale jest ona błędna, gdyż wypada w&nbsp;niedzielę, kiedy dziennik się nie ukazywał (inf. Marek Wierzchowiecki)</ref> --> * nr '''85''' (27 marca 1935), s. 7 (wyd. poranne), '''Meteor w Polsce'''. Plik {{Link-dLibra|eBUW|d|213462}}. * nr '''87''' (29 marca 1935), s. 6 (wyd. poranne), '''ŁOWICZ. Meteor w Polsce'''.<ref>''znalezisko Stanisława Barbuchy i Walentego Luśtak{{Kropek}}''</ref> Plik {{Link-dLibra|eBUW|d|213466}}. <gallery caption="" widths="160px" heights="200px" perrow="3"> File:Łowicz_(Kurjer_Warszawski_75_1935).jpg|''Kurjer Warszawski'', '''75''' (17&nbsp;marca&nbsp;1935), s.&nbsp;27 File:Łowicz_(Kurjer_Warszawski_85_1935).jpg|''Kurjer Warszawski'', '''85''' (27&nbsp;marca&nbsp;1935), s.&nbsp;7 File:Łowicz_(Kurjer_Warszawski_87_1935).jpg|''Kurjer Warszawski'', '''87''' (29&nbsp;marca&nbsp;1935), s.&nbsp;6 </gallery> Zobacz również → [[Kurjer Warszawski/Artykuły]] {{WhiteSpace}} === ''Nowy Kurjer'' === * nr '''74''' (29 marca 1935), s. 6, '''Olbrzymi meteor rozpadł się nad Polską'''. Plik {{Link-dLibra|WBC|d|218044}}. * nr '''75''' (30 marca 1935), s. 2, '''Odłamki meteorytu znaleziono pod Łowiczem'''. Plik {{Link-dLibra|WBC|d|218046}}. ''Nowy Kurjer'' (źródła plików DjVu: {{Link-dLibra|WBC|l|text={{!WBC}}}}). <gallery caption="" widths="160px" heights="160px" perrow="3"> File:Łowicz_(Nowy_Kurjer_74_1935).jpg|''Nowy Kurjer'', '''74''' (29&nbsp;marca&nbsp;1935), s.&nbsp;6 File:Łowicz_(Nowy_Kurjer_75_1935).jpg|''Nowy Kurjer'', '''75''' (30&nbsp;marca&nbsp;1935), s.&nbsp;2 </gallery> {{WhiteSpace}} === ''Nowy Łowiczanin'' === * nr '''11-13''' (marzec 2004), ogłoszenia [[Jan Woreczko|Jana Woreczko]] o zamiarze kupna okazów meteorytu Łowicz. 😀 * nr '''48''' (1 grudnia 2005), s. 16, '''Kamienie z kosmosu. ''Słynny meteoryt „[[Łowicz]]” przypomina Marcin A. Kucharski'''''. Plik {{Link-dLibra|RZLBC|d|79097}}. * nr '''16''' (19 kwietnia 2012), s. 18, Woźniak Beata, '''Jak spadł meteoryt „[[Łowicz]]”. Przesyłka z kosmosu'''.<ref>artykułu w kwietniu 2012 roku opublikowano w&nbsp;związku z&nbsp;[[Bibliografia/Konferencje_i_seminaria|VII Konferencją Meteorytową, Łowicz 20-21 kwietnia 2012]]</ref> Plik {{Link-dLibra|RZLBC|d|79935}}. * nr '''17''' (26 kwietnia 2012), s. 16, AM, '''Kamienie z nieba. Część kosmosu w naszym mieście'''. Plik {{Link-dLibra|RZLBC|d|79961}}. <gallery caption="" widths="160px" heights="160px" perrow="3"> File:Łowicz_(Nowy_Łowiczanin_48_2005).jpg|''Nowy Łowiczanin'', '''48''' (1&nbsp;grudnia&nbsp;2005), s.&nbsp;16 File:Łowicz_(Nowy_Łowiczanin_16_2012).jpg|''Nowy Łowiczanin'', '''16''' (19&nbsp;kwietnia&nbsp;2012), s.&nbsp;18 File:Łowicz_(Nowy_Łowiczanin_17_2012).jpg|''Nowy Łowiczanin'', '''17''' (26&nbsp;kwietnia&nbsp;2012), s.&nbsp;16 </gallery> {{WhiteSpace}} === ''Orędownik'' === * nr '''80''' (6 kwietnia 1935), s. 3, '''Meteor z pod Łowicza w darze dla Prezydenta'''. Plik {{link-dLibra|RZLBC|d|20426}}. Dalsze losy okazu patrz ''[[#Tygodnik Ilustrowany|Tygodnik Ilustrowany]]'' nr 4 z 1936 roku. ''Orędownik'' (źródła plików DjVu: {{link-dLibra|RZLBC|l}}). <gallery caption="" widths="160px" heights="200px" perrow="3"> File:Łowicz_(Orędownik_80_1935).jpg|''Orędownik'', '''80''' (6&nbsp;kwietnia&nbsp;1935), s.&nbsp;3 </gallery> {{WhiteSpace}} === ''Polska Zachodnia'' === '''''Polska Zachodnia''''', nr '''87''' (29 marca 1935), s. 2, '''Badanie meteorytu'''. Plik {{Link-dLibra|BCUWr|d|18946}}. ''Polska Zachodnia'' (źródła plików DjVu: {{Link-dLibra|BCUWr|p|7736|text={{!BCUWr}}}}). <gallery caption="" widths="160px" heights="160px" perrow="3"> File:Łowicz_(Polska_Zachodnia_87_1935).jpg|''Polska Zachodnia'', '''87''' (29&nbsp;marca&nbsp;1935), s.&nbsp;2 </gallery> {{WhiteSpace}} === ''Tygodnik Ilustrowany'' === * nr '''4''' (26 stycznia 1936), s. 76, '''Istota i znaczenie dydaktyki'''. Plik {{Link-dLibra|BCUL|d|214}}. ''Tygodnik Ilustrowany'' (źródła plików DjVu: {{Link-dLibra|BCUL|p|1491|text={{!BCUL}}}}). <gallery caption="" widths="160px" heights="160px" perrow="3"> File:Łowicz_(Tygodnik_Ilustrowany_4_1936).jpg|''Tygodnik Ilustrowany'', '''4''' (26&nbsp;stycznia&nbsp;1936), s.&nbsp;76 </gallery> :'''Gość z zaświata. Odłamek meteorytu spadłego pod Łowiczem''' :''Tablica plastyczna, wykonana przez Muzeum Przemysłu i Techniki w Warszawie, o dużej wartości dydaktycznej. Odłamek meteorytu<ref>nie są znane dalsze losy okazu(!?)</ref> został ofiarowany Muzeum przez P. Prezydenta Rzplitej, jako Najwyższego Protektora'' {{WhiteSpace}} === ''Urania'' === * Gadomski Jan,{{Gadomski J-biogram|}} (1936), '''Jasne meteory nad Polską''', ''Uranja'', 1, 1936, s. 11-14. Plik {{Link-Urania|r=1936|n=1}}. * Gaweł Antoni,{{Gaweł A-biogram|}} (1965), '''Jeszcze o przyczynach pękania meteorytów''', ''Urania'', 2, 1965, s. 57-58.<ref>polemiczny artykuł do artykułu Jasnorzewskiego (1964) napisany przez uczestnika poszukiwania i&nbsp;pozyskiwania meteorytów [[Łowicz]] na miejscu spadku w&nbsp;1935 roku w&nbsp;towarzystwie K.&nbsp;Kordylewskiego i&nbsp;L.&nbsp;Chrobaka</ref> Plik {{Link-Urania|r=1965|n=2}}. * Jasnorzewski Jerzy,{{Jasnorzewski JL-biogram|}} (1964), '''Uwagi o przyczynach pękania meteorów''', ''Urania'', 5, 1964, s. 153.<ref>spostrzeżenia osoby, która m.in. odkupowała okazy meteorytu [[Łowicz]] od mieszkańców i&nbsp;świadków spadku, o&nbsp;charakterze spadłych brył</ref> Plik {{Link-Urania|r=1964|n=5}}. <gallery caption="" widths="200px" heights="150px" perrow="3"> File:Łowicz_(Uranja_1_1936).jpg|''Uranja'', '''1''', 1936, s.&nbsp;12:<br />„''Fig. 5. Odłamki [[Łowicz|meteoru łowickiego]], znajdujące się w&nbsp;[[Obserwatorium Astronomiczne UW|Obserwatorium Astronomicznem U.&nbsp;J.&nbsp;P. w&nbsp;Warszawie]].''”<ref>w 1935 Senat UW zmienił nazwę uczelni na Uniwersytet Józefa Piłsudskiego w&nbsp;Warszawie</ref> </gallery> Wybrane fragmenty artykułów: :'''Jasnorzewski (1964)''' {{BQuote-begin |max-width=800px}} '''Uwagi o przyczynach pękania meteorów''' W dotychczasowej literaturze spotykałem się zawsze z twierdzeniem, że meteory przelatując przez atmosferę z bardzo dużą prędkością, pod wpływem tarcia rozgrzewają się i albo spalają się w górnych warstwach, albo, jeżeli są duże, pękają pod wpływem temperatury i spadają na ziemię w bryłach różnej wielkości. Co do małych meteorów nie mam żadnych zastrzeżeń, natomiast tłumaczenie zjawiska pękania dużych brył nasuwa poważne wątpliwości. Byłem jednym z niewielu, którzy zbierali (wykupywali) odpryski meteoru, który spadł w&nbsp;okolicy Łowicza w&nbsp;1933&nbsp;r.<ref>autor podał błędną datę</ref> Po ustaleniu przez dr&nbsp;K.&nbsp;{{Sparse-b}}Kordylewskiego{{Sparse-e}}{{Kordylewski K-biogram|}} miejsca spadku meteoru, zrobieniu przez niego wywiadu terenowego i&nbsp;przywiezieniu kilku odprysków wymienionego meteoru, prof.&nbsp;T.&nbsp;{{Sparse-b}}Banachiewicz{{Sparse-e}}{{Banachiewicz T-biogram|}} wysłał mnie dwukrotnie, żebym wykupował od wieśniaków okazy, które oni znajdowali na swoich polach. Miałem szczęście i&nbsp;wyrwałem w&nbsp;sumie kilka kilogramów odprysków meteoru, dzięki czemu zbiór Obserwatorium Astronomicznego w&nbsp;Krakowie był większy niż w&nbsp;innych uczelniach. Podczas wojny Niemcy nie odnaleźli go, dzięki czemu ocalał w&nbsp;całości. Pomiędzy zebranymi okazami był tylko jeden, wielkości nieco mniejszej od jajka kurzego, który był obtopiony całkowicie, a&nbsp;powierzchnia jego nosiła wyraźne ślady działania wiatru na płynną masę. Jeden nosił ślady bardzo wysokiej temperatury, ale powierzchnia jego nie była szklista lecz jeszcze chropowata. Reszta to odłamki o&nbsp;bardzo świeżym przełomie i&nbsp;tylko wtedy miały część powierzchni obtopionej, jeżeli pochodziły z&nbsp;zewnętrznej partii rozpadającej się bryły. Jeżeli mnie pamięć nie myli, grubość obtopionej warstwy nigdy nie przekraczała dwóch do trzech milimetrów. Uwzględniając słabą przewodność cieplną meteoru, o&nbsp;którym mowa, i&nbsp;stosunkowo krótki czas jego przelotu przez atmosferę, nie wydaje mi się prawdopodobne, aby&nbsp;w tych okolicznościach temperatura mogła mieć wpływ na rozpadnięcie się bryły. Moim zdaniem przyczyną pękania jest wibracja powietrza, która w&nbsp;pewnym momencie wpada w rezonans z&nbsp;drganiami własnymi bryły i&nbsp;ta pod wpływem ogromnych naprężeń wewnętrznych pęka z&nbsp;hukiem na wiele części. :Paryż, listopad 1963 r.&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp;''Jerzy Jasnorzewski''{{Jasnorzewski JL-biogram|}} {{BQuote-end}} :'''Gaweł (1965)''' (informacja o spadku fragmentów meteorytu [[Łowicz]] na stodołę w&nbsp;Seligowie, czyli meteoryt [[Łowicz]] można zaliczyć do tzw. '''''[[Hammer|hammerów]]''''') {{BQuote-begin |max-width=800px}} '''Jeszcze o przyczynach pękania meteorytów''' W zeszycie 5 zeszłorocznej ''Uranii'' pojawiła się notatka p. Jerzego {{Sparse-b}}Jasnorzewskiego{{Sparse-e}} pt. „Uwagi o przyczynach pękania meteorów”. Autor jej jest jednym z&nbsp;niewielu, którzy zbierali szczątki meteorytu łowickiego z&nbsp;r. 1935 (w&nbsp;notatce błędnie podano rok 1933) i&nbsp;z&nbsp;racji obserwacji poczynionych w&nbsp;terenie objaśnia przyczyny pękań meteorytów na odłamki o&nbsp;powierzchniach przełamu chropowatych i&nbsp;nie nadtopionych. Przyczynę tę widzi Autor w&nbsp;wibracjach własnych nabytych przez meteoryty podczas ich lotu w&nbsp;atmosferze ziemskiej. Miałem sposobność także uczestniczyć w zwiadach terenowych i&nbsp;w&nbsp;poszukiwaniu meteorytów łowickich, a&nbsp;mianowicie w okresie 1.—5. IV. 1935&nbsp;r. z&nbsp;doc. Dr&nbsp;K.&nbsp;{{Sparse-b}}Kordylewskim{{Sparse-e}}{{Kordylewski K-biogram|}} z&nbsp;Obserwatorium Astronomicznego U.J. i&nbsp;z&nbsp;dr&nbsp;L.&nbsp;{{Sparse-b}}Chrobakiem{{Sparse-e}}{{Chrobak LM-biogram|}} z&nbsp;Katedry Mineralogii U.J. (obecnie profesor i&nbsp;kierownik Katedry Krystalografii U.&nbsp;Warsz.), następnie w&nbsp;dniach 11—12. IV. i&nbsp;6—10. X. 1935&nbsp;r., zrazu z&nbsp;dr&nbsp;L.&nbsp;Chrobakiem, później natomiast samodzielnie. Materiały zebrane w&nbsp;pierwszym okresie zostały oddane w&nbsp;całości do Obserwatorium U.J., jako własność Narodowego Instytutu Astronomicznego, finansującego poszukiwania w&nbsp;tym czasie. Materiały naukowe z&nbsp;następnych okresów są własnością Katedry Mineralogii U.J. Dlatego też z&nbsp;pierwszego okresu nie posiadam notatek poza krótkim itinerarium<ref>'''itinerarium''', '''itinerariusz''' (łac. podróż) – w&nbsp;starożytnym piśmiennictwie: przewodnik dla podróżnych lub opis podróży z&nbsp;praktycznymi wskazówkami (za Słownikiem Języka Polskiego PWN)</ref> z&nbsp;wędrówek wzdłuż wąskiego szlaku rozrzutu meteorytów od Krempy do Łyżkowic<ref>chodzi o wieś Łyszkowice</ref>. Mimo to jednak pamiętam doskonale, jak dr&nbsp;L.&nbsp;Chrobak tłumaczył mechanizm rozpadania się większych meteorytów na mniejsze kawałki, właśnie wskazując na możliwość istnienia w&nbsp;nich wibracji własnych. Powstały one — jego zdaniem — w&nbsp;meteorycie pod wpływem pulsującej fali powietrza wpadającego w&nbsp;wytworzoną próżnię za meteorytem, hamowanym u&nbsp;czoła lotu poduszką zgęszczonego powietrza. Na poparcie tego rodzaju tłumaczenia przytaczał swoje spostrzeżenia poczynione podczas turystycznych wędrówek w&nbsp;Karpatach, kiedy to był świadkiem zabawy nieodpowiedzialnych wyrostków, polegającej na staczaniu bloków kamiennych po zboczach hal czy połonin. Zanim groźbą użycia broni nie wymusił zaprzestania tej lekkomyślnej rozrywki, zdołał zauważyć, że bloki odbijając się od podłoża pękały zazwyczaj dopiero w&nbsp;locie, widocznie także pod wpływem wibracji wywołanych wielokrotnym uderzeniem o&nbsp;ziemię. Zresztą znaną jest rzeczą, że wibracje własne nieraz są powodem np. pękania kół rozpędowych maszyn lub rozpadania się fundamentów i&nbsp;hal maszynowych. Tyle na temat wibracji w&nbsp;meteorytach jako przyczynie ich rozpadu w&nbsp;atmosferze, przede wszystkim dla zasady{{Kropek}} suum cuique. Nadmienić należy, że dr M. {{Sparse-b}}Kobyłecki{{Sparse-e}}{{Kobyłecki M-biogram|}} opisał bryłę meteorytu rozłupaną na dwoje i&nbsp;osadzoną w&nbsp;wybitej przezeń kotlince. Pęknięcie nastąpiło niewątpliwie wskutek uderzenia o&nbsp;ziemię. Pęknięcia miały miejsce bądź bardzo wysoko w atmosferze i&nbsp;wtedy powstawała świta czy rój meteorytów obtopionych na całej ich powierzchni, bądź też w&nbsp;niższych jej partiach, kiedy już wytraciły szybkość tak, że pomimo tarcia o&nbsp;powietrze nie dochodziło do nadtopienia i&nbsp;wytworzenia kory na powierzchni przełamu ani też do efektów świetlnych w&nbsp;końcowej fazie lotu. Grad drobnych obtopionych meteorytów, spadający na strzechę stodoły w&nbsp;Seligowie nie stanowił już nawet najmniejszego zagrożenia pożarowego.<ref>informacja o spadku fragmentów meteorytu [[Łowicz]] na stodołę w&nbsp;Seligowie, jest pierwszym (?) udokumentowanym dowodem, że meteoryt [[Łowicz]] można zaliczyć do tzw. '''''[[Hammer|hammerów]]'''''!!</ref> :::::''Antoni Gaweł''{{Gaweł A-biogram|}} {{BQuote-end}} {{WhiteSpace}} === ''Warszawski Dziennik Narodowy''=== * nr '''121B''' (25 września 1935), s. 4, '''Wielki meteor nad Polską'''. Plik {{Link-dLibra|eBUW|d|101352}}. Jasny bolid obserwowany 12 września z&nbsp;Krakowa. Tam też uwaga, '''że [[Łowicz|meteoryt łowicki]] biegł ze wschodu na zachód!''' ''Warszawski Dziennik Narodowy'' (źródła plików DjVu: {{Link-dLibra|eBUW|p|77915|text={{!eBUW}}}}). <gallery caption="" widths="160px" heights="200px" perrow="3"> File:Łowicz_(Warszawski_Dziennik_Narodowy_121B_1935).jpg|''Warszawski Dziennik Narodowy'', '''121B''' (25&nbsp;września&nbsp;1935), s.&nbsp;4 </gallery> {{WhiteSpace}} === ''Wiadomości Muzeum Ziemi'' === * nr '''2-3''', 1938, s. 72-80, '''Rzut oka na dotychczasową działalność Towarzystwa Muzeum Ziemi'''.<ref>na stronie 73 o&nbsp;okazach meteorytów [[Łowicz]] i&nbsp;[[Pultusk (Pułtusk)]] w&nbsp;zbiorach Muzeum</ref> {{AQuote-begin |max-width=640px}} {{Wielokropek}} 2. Meteoryty [[Łowicz|Łowickie]] (spadłe w r. 1935) zostały zgromadzone dzięki inicjatywie Prof. Romana Kozłowskiego w&nbsp;liczbie 50&nbsp;sztuk (wagi 17&nbsp;kg) przez pp. Dra Z.&nbsp;Różyckiego i&nbsp;M.&nbsp;Kobyłeckiego. Jest to największa kolekcja tych meteorytów.<br /> (Por. S. Z. Różycki i M.&nbsp;Kobyłecki. Meteoryty Łowickie. Zabytki Przyrody Nieożywionej Ziem R.&nbsp;P. zesz. III s.&nbsp;181).<ref>Różycki et al. (1936)</ref> 3. Meteoryty [[Pultusk (Pułtusk)|Pułtuskie]] (spadłe w r. 1868) ofiarowane przez Prof. J.&nbsp;Samsonowicza{{Samsonowicz J-biogram|}} w&nbsp;liczbie 18 okazów (wagi około 10&nbsp;kg). Kolekcja ta wraz z kolekcją meteorytów łowickich stanowi największy w&nbsp;Polsce zbiór meteorytów krajowych.&nbsp;{{Wielokropek}} {{AQuote-end}} {{WhiteSpace}} === ''Wszechświat'' === * nr 4, 1935, s. 119, Romer Eugeniusz, '''Spadek meteorytu pod Łowiczem'''; patrz → [[Łowicz]] * nr '''5''', 1935, s. 137-142; patrz → [[Łowicz/Wszechświat, nr 5, 1935|Różycki et al., ''Wszechświat'', nr 5, 1935]] {{WhiteSpace}} === ''Zabytki Przyrody Nieożywionej'' === Patrz → [[Łowicz/Zabytki Przyrody Nieożywionej, zeszyt 3, 1936|Różycki et al. (1936), ''Zabytki Przyrody Nieożywionej'', zeszyt 3, 1936]] {{WhiteSpace}} === Inne === '''''Express Poranny''''', nr '''86''' (23 marca 1935) '''''Gazeta Świąteczna''''', nr '''2825''' (24 marca 1935) '''''Kurier Poranny''''', nr '''76''' (17 marca 1935) <br clear="all"/> == [[Bibliografia]] == * {{Biała, Manecki (2011)}} * '''[[Łowicz/Bibliografia]]''' * {{Pokrzywnicki (1964)}} {{Przypisy}} == Zobacz również == * [[Łowicz/Galerie]] * meteoryt [[Ostrzeszów/Czasopisma|Ostrzeszów]] w ówczesnej prasie * meteoryt [[Pułtusk/Czasopisma|Pułtusk]] w ówczesnej prasie * czasopisma → [[Czasopisma/Artykuły]] == Linki zewnętrzne == * Wikipedia – [http://pl.wikipedia.org/wiki/Tadeusz_Banachiewicz Banachiewicz Tadeusz] {{SeparatorBull}} [http://pl.wikipedia.org/wiki/Antoni_Gaweł Gaweł Antoni] {{SeparatorBull}} [http://pl.wikipedia.org/wiki/Kazimierz_Kordylewski Kordylewski Kazimierz] * Encyklopedia PWN – [http://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Jasnorzewski-Jerzy-Lech;3917198.html Jasnorzewski Jerzy Lech] * Wydział Chemii UJ – [http://www2.chemia.uj.edu.pl/krysztaly_wystawa/?page_id=155 Chrobak Ludwik Marian] * PGI – ''Annales Societatis Geologorum Poloniae'': [http://geojournals.pgi.gov.pl/asgp/article/view/11006 Kobyłecki Mieczysław] * Wikipedia – [http://pl.wikipedia.org/wiki/Kategoria:Czasopisma_w_Polsce Czasopisma w Polsce] * woreczko.pl – [http://www.woreczko.pl/meteorites/features/glossary-Hammers.htm Hammery (''Hammers'')] {{Co jeszcze na stronę}} [[Category:Czasopisma|+Łowicz/Czasopisma]]

Wróć do strony Łowicz/Czasopisma.