Łapino

__NOTOC__
{{VerifyLevel|level=1i}}
== „Udawał” meteoryt Pułtusk ==
[[Grafika:Pseudometeoryt Łapino.jpg|200px|thumb|Pseudometeoryt Łapino]]
'''Pseudometeoryt Łapino''' – głaz ten został znaleziony latem 1954 roku w&nbsp;żwirowni na zboczu doliny Raduni w&nbsp;pobliżu małej wsi Łapino (Łapino Dolne) (54°17'23.46"N 18°26'36.23"E) na Pomorzu, kilkanaście kilometrów na południowy-zachód od Gdańska. Żwirownie te działały od 1888 do 1975 roku, obecnie są częściowo zatopione oraz zarośnięte krzakami i&nbsp;młodymi drzewami. Na głaz zwrócili uwagę pracownicy żwirowni w&nbsp;1954 roku z&nbsp;powodu jego nietypowego wyglądu. Ze względu na znaczną magnetyczność i&nbsp;niezwykły wygląd zasugerowano, że może on być meteorytem. Kolor, kształt i&nbsp;struktura powierzchni były bardzo intrygujące. Pomimo, że w&nbsp;okolicy występuje wiele utworów polodowcowych i&nbsp;głazów narzutowych (głównie granitoidów i&nbsp;gnejsów) przywleczonych przez czwartorzędowe lodowce ze Skandynawii, to głaz „Łapino” nie przypomina jednak typowych głazów narzutowych.

Głaz został przekazany do [[Obserwatorium Astronomiczne UW|Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Warszawskiego w&nbsp;Warszawie]], gdzie przez wiele lat leżał w&nbsp;gmachu Obserwatorium przy al.&nbsp;Ujazdowskich na posadzce w&nbsp;holu głównym przy wejściu.<ref>historia tego głazu została opisana w&nbsp;artykule [http://www.woreczko.pl/meteorites/features/glossary-Pseudometeorite_Lapino.htm Pseudometeoryt Łapino (''Pseudometeorite, meteorwrongs'')] na stronie Jana Woreczko</ref> W&nbsp;1996 roku przekazano go do [[Państwowy Instytut Geologiczny w Warszawie|Państwowego Instytutu Geologicznego]] w&nbsp;celu zbadania jego natury. '''Pseudometeoryt Łapino ma gruszkowaty kształt ~70×45&nbsp;cm i&nbsp;wagę około 250&nbsp;kg.''' Wstępne oględziny nie wykazały obecności skorupy obtopieniowej oraz brak żelaza niklonośnego i&nbsp;chondr. Mógłby on być w&nbsp;takim razie jakimś achondrytem! Jednak badania przeprowadzone w&nbsp;[[Państwowy Instytut Geologiczny w Warszawie|PIGu]] przez Stępniewskiego i&nbsp;współpracowników (Stępniewski et&nbsp;al. 2001) wykazały, że '''nie jest to meteoryt'''.


W wykazie polskich meteorytów sporządzonym około 1955 roku przez Jerzego Pokrzywnickiego (Kosiński&nbsp;2012) znajduje się również niezidentyfikowany meteoryt znaleziony w&nbsp;'''''1954 roku''''' o&nbsp;nazwie '''„Gdański”'''. Być może Pokrzywnicki na swojej liście umieścił okaz Łapino, który znaleziono właśnie w&nbsp;tym roku niedaleko Gdańska? Później Pokrzywnicki identyfikował okaz Łapino już jako pseudometeoryt, o&nbsp;czym świadczy zamieszczenie go w&nbsp;wykazie zawartości zbiorów Zakładu Nauk Geologicznych PAN w&nbsp;Warszawie (Pokrzywnicki&nbsp;1964).

'''U Pokrzywnickiego (1964, s. 157) w wykazie zawartości zbiorów (pseudometeorytów) jest wzmianka o&nbsp;okazie Łapino:'''

:{| {{Old sources |max-width=640px}}
|+ A. INSTITUTE OF GEOLOGY OF THE POLISH ACADEMY OF SCIENCES (Zakład Nauk Geologicznych PAN, Warszawa, al.&nbsp;Żwirki i&nbsp;Wigury&nbsp;6)
|-
| colspan="2" | {{Sparse-b}}Pseudometeorites{{Sparse-e}}
|-
| 57 || | A fragment of larger body (approximately 250&nbsp;kg) of unknown provenance, found at Łapino (District of Gdańsk) in&nbsp;1955 || 610.5&nbsp;(f)
|}


Fragment ten (o&nbsp;wadze 600,5&nbsp;g) znajduje się obecnie w&nbsp;zbiorach [[Muzeum Geologiczne PAN w Krakowie|Muzeum Geologicznego PAN w&nbsp;Krakowie]] (Łaptaś 1998).


{{Sparse-b}}Mały przyczynek do rozwoju polskiej meteorytyki{{Sparse-e}}. W&nbsp;numerze&nbsp;2 kwartalnika ''Meteoryt'' z&nbsp;1996 roku ({{Link-Meteoryt |r=96 |n=2}}) w&nbsp;słowie wstępnym od redaktora [[Bibliografia/Pilski Andrzej Sylwester|Andrzeja S.&nbsp;Pilskiego]] jest krótka wzmianka m.in. o&nbsp;meteorycie Łapino w&nbsp;kontekście irytującego braku doniesień o&nbsp;prowadzonych w&nbsp;Polsce badaniach meteorytów.
<br clear="all"/>

== Lokalizacja ==

{{GEFrame-begin}}
{{GEMap
| htmlFileMap = wiki-Lapino.htm
| kml1 = http://wiki.meteoritica.pl/meteoritica/GoogleMaps/wiki-Poland_newIcons.kml
| kml2 = http://wiki.meteoritica.pl/meteoritica/GoogleMaps/wiki-Pseudometeoryty.kml
| kmlfit = http://wiki.meteoritica.pl/meteoritica/GoogleMaps/wiki-Lapino-fit.kml
| lat = 54.289851
| lon = 18.443397
| zoom = 10
| type = roadmap
}}
{{GEIcon-PointRed}}
(L) Łapino
{{GEFrame-end}}

Głaz znaleziono na terenie nieczynnej żwirowni w Łapinie Dolnym koło Gdańska. Fotografie prawdopodobnego miejsca znalezienia głazu znajdują się w&nbsp;publikacji Stępniewskiego (1997).

<br clear="all"/>

== Galerie ==

<gallery caption="" widths="200px" heights="200px" perrow="3">
File:Pseudometeoryt-Lapino-closeup.jpg|Widok wnętrza pseudometeorytu Łapino
</gallery>

<br clear="all"/>

== [[Bibliografia]] ==

* {{Kosiński (2012, Kosmolityka)}}

* {{Łaptaś (1998)|page=34}}

* {{Pokrzywnicki (1964)|page=157}}

* Stępniewski Marian, (1997), '''Zagadkowy głaz z [[Łapino|Łapina Dolnego]] koło Gdańska''', ''Przegląd Geol.'', 45(3), 1997, s. 287-289. Plik {{Djvu|Łapino_(PGeol_3_1997).djvu|DjVu}}.

* Stępniewski Marian, Borucki Jerzy, (2001), '''Pseudometeorite from [[Łapino]] (Pomerania, North Poland)''', ''Geological Quarterly'', vol. 45(3), 2001, s. 343-348. Plik [http://gq.pgi.gov.pl/article/view/7996/pdf_132 PDF].

{{Przypisy}}

== Zobacz również ==

* pseudometeoryt [[Jawor (pseudometeoryt)|Jawor]]
* [[Muzeum Geologiczne PAN w Krakowie]]
* [[Obserwatorium Astronomiczne UW]]

== Linki zewnętrzne ==

* Obserwatorium Astronomiczne Uniwersytetu Warszawskiego – [http://www.astrouw.edu.pl/ (OAUW)]
* [http://www.pgi.gov.pl/ Państwowy Instytut Geologiczny (PIG)] w Warszawie

* woreczko.pl – [http://www.woreczko.pl/meteorites/features/glossary-Pseudometeorite_Lapino.htm Pseudometeoryt Łapino (''Pseudometeorite, meteorwrongs'')]

* Wikipedia – [http://pl.wikipedia.org/wiki/Łapino Łapino]

* [http://www.kolbudy.gd.pl/historia/index.html?dz=lapino Historia wsi Łapino]

{{DEFAULTSORT:Lapino}}
[[Category:Pseudometeoryty]]
[[Category:Niepotwierdzone]]