(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)
Toruń 1572 (pieśń nowiniarska)
Z Wiki.Meteoritica.pl
m |
m |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
__NOTOC__ | __NOTOC__ | ||
| - | [[Image:Toruń_1572_(Wick-132v).jpg|thumb|right|280px|Pieśń nowiniarska (Wick (Wickiana))]] | + | [[Image:Toruń_1572_(Wick-132v).jpg|thumb|right|280px|Pieśń nowiniarska (manuskrypt Wick (Wickiana))]] |
| - | Relacja o zdarzeniu z [[Toruń 1572|6 stycznia 1572 roku w Toruniu]] w dziele Münstera (1554 | + | Relacja o zdarzeniu z [[Toruń 1572|6 stycznia 1572 roku w Toruniu]] zamieszczona w dziele Münstera (1554). |
| - | Fragment pieśni (Wick (Wickiana)) w tłumaczeniu Piotra Grochowskiego (Grochowski 2016) (wyróżnienia w tekście [[Redakcja]]): | + | Według Zernecke (1727) została ona zaczerpnięta ze starej XVI-wiecznej niemieckiej pieśni nowiniarskiej<ref>za encyklopedią PWN: '''nowiniarska literatura, nowina, „pieśń nowa”''', ''forma masowej informacji o różnego rodzaju wydarzeniach; rozpoczynała się charakterystycznym — „Stała się nam nowina”''; encyklopedia PWN – [http://encyklopedia.pwn.pl/haslo/nowiniarska-literatura;3948728.html nowiniarska literatura]</ref> (manuskrypt Wick (Wickiana)) o oryginalnym tytule: „''Ein schönes neues Lied von der grausamen erschrecklichen Geschichte, welche sich hat zugetragen in diesem zwei und siebzigsten Jahr, den 6. tag Januar, im Lande zu Preußen, in der Stadt Thorn, wie das Wasser drei Tage lang in Blut verwandelt ist gewesen und wiederum hernach mit einem erschrecklichen wunderzeichen zu natürlichem Wasser worden, wie dann hernach folgt.''” (Grochowski 2016). |
| + | |||
| + | Fragment pieśni (manuskrypt Wick (Wickiana)) w tłumaczeniu Piotra Grochowskiego (Grochowski 2016) (wyróżnienia w tekście [[Redakcja]]): | ||
{{AQuote-begin|max-width=280px}} | {{AQuote-begin|max-width=280px}} | ||
Pieśń<br /> | Pieśń<br /> | ||
| Linia 25: | Linia 27: | ||
cudowne rzeczy się działy,<br /> | cudowne rzeczy się działy,<br /> | ||
mężowie, żony widziały,<br /> | mężowie, żony widziały,<br /> | ||
| - | o tym zaśpiewam wam. | + | o tym zaśpiewam wam.<br /> |
| - | + | ||
{{Wielokropek}} | {{Wielokropek}} | ||
| + | |||
| + | Szesnaście przęseł w moście<br /> | ||
| + | skruszyła bez litości<br /> | ||
| + | powódź straszliwa ta,<br /> | ||
| + | która w tym samym mieście<br /> | ||
| + | zabrała, jak się dowiecie,<br /> | ||
| + | domy czterdzieści dwa. | ||
| + | |||
| + | Ludzi się tam potopiło,<br /> | ||
| + | trzystu ponad ich było,<br /> | ||
| + | w taki okrutny czas;<br /> | ||
| + | wiele jeszcze się działo,<br /> | ||
| + | powiem wam, co się stało,<br /> | ||
| + | o Boże, ratuj nas. | ||
'''Z nieba spadły kamienie,<br /> | '''Z nieba spadły kamienie,<br /> | ||
| Linia 41: | Linia 56: | ||
mam dalej opowiadać,<br /> | mam dalej opowiadać,<br /> | ||
o Boże, daj się przebłagać<br /> | o Boże, daj się przebłagać<br /> | ||
| - | naszym lamentom i łzom. | + | naszym lamentom i łzom.<br /> |
| - | + | ||
{{Wielokropek}} | {{Wielokropek}} | ||
{{AQuote-end}} | {{AQuote-end}} | ||
Wersja z 18:40, 30 sty 2021
.jpg)
Relacja o zdarzeniu z 6 stycznia 1572 roku w Toruniu zamieszczona w dziele Münstera (1554).
Według Zernecke (1727) została ona zaczerpnięta ze starej XVI-wiecznej niemieckiej pieśni nowiniarskiej[1] (manuskrypt Wick (Wickiana)) o oryginalnym tytule: „Ein schönes neues Lied von der grausamen erschrecklichen Geschichte, welche sich hat zugetragen in diesem zwei und siebzigsten Jahr, den 6. tag Januar, im Lande zu Preußen, in der Stadt Thorn, wie das Wasser drei Tage lang in Blut verwandelt ist gewesen und wiederum hernach mit einem erschrecklichen wunderzeichen zu natürlichem Wasser worden, wie dann hernach folgt.” (Grochowski 2016).
Fragment pieśni (manuskrypt Wick (Wickiana)) w tłumaczeniu Piotra Grochowskiego (Grochowski 2016) (wyróżnienia w tekście Redakcja):
Pieśń
albo raczej nowina bardzo straszna,
która się stała w tym roku 1572,
dnia szóstego stycznia,
w Prusach w mieście Toruniu,
jak woda trzy dni w krew zamieniona była,
a potem na powrót stała się zwykłą wodą
i co dalej nastało
Zważcie to chrześcijanie,
oto nowe śpiewanie,
przeraźliwa to jest wieść;
historia się wydarzyła,
jaka wcześniej nie była,
poznacie ją słysząc pieśń.
Roku tysiąc pięćsetnego
siedemdziesiąt i drugiego,
zdziwiłem się wielce sam,
cudowne rzeczy się działy,
mężowie, żony widziały,
o tym zaśpiewam wam.
(…)
Szesnaście przęseł w moście
skruszyła bez litości
powódź straszliwa ta,
która w tym samym mieście
zabrała, jak się dowiecie,
domy czterdzieści dwa.
Ludzi się tam potopiło,
trzystu ponad ich było,
w taki okrutny czas;
wiele jeszcze się działo,
powiem wam, co się stało,
o Boże, ratuj nas.
Z nieba spadły kamienie,
słuchajcie chrześcijanie,
przeraźliwy cud się stał,
gdy je w mieście znaleziono,
każdy zaraz zważono,
po osiem i dziesięć funtów miał.
Ci w wielkiej pomarli męce,
innym urwało ręce,
ludzie, uwierzcie w to;
mam dalej opowiadać,
o Boże, daj się przebłagać
naszym lamentom i łzom.
(…)
Kompletne tłumaczenie pieśń w Grochowski (2016).
Całą opisaną tu historię spadku kamieni z nieba należy uznać za fikcję literacką!
Bibliografia
- Grochowski Piotr, (2016), Jarmark tradycji. Studia i szkice folklorystyczne, seria: Paralele: folklor–literatura–kultura, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2016, ss. 314. Tam: Pieśń o trzęsieniu ziemi i deszczu „meteorytów”, s. 130-145.[2] Link ibuk.
- Münster Sebastian, (1554), Cosmographiae universalis libri VI, 1554 (wydania późniejsze)[3].
- Wick Johann Jakob (Wick Jan Jakub), (Wickiana), Sammlung von Nachrichten zur Zeitgeschichte aus den Jahren 1560-1587 (mit älteren Stücken), Zürich 1576, (s. [seite]=132v-133v).[4][5] Plik e-manuscripta, Wikipedia (EN) – Wickiana.
- Zernecke Jacob Heinrich, (1727), Thornische Chronica in welcher die Geschichte dieser Stadt von 1231 bis 1726 aus bewehrten Scribenten und glaubwürdigen Documentis zusammen getragen worden, Berlin, 1727, s. 157. Plik dLib.
Przypisy
Zobacz również
- doniesienia: Toruń 1572, Wolfsmühle
Linki zewnętrzne
- Encyklopedia PWN – nowiniarska literatura
