PayPal-donate (Wiki).png
O ile nie zaznaczono inaczej, prawa autorskie zamieszczonych materiałów należą do Jana Woreczko & Wadi.

(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)

Soko-Banja

Z Wiki.Meteoritica.pl

(Różnice między wersjami)
Linia 11: Linia 11:
  | uwagi =
  | uwagi =
  | data = 13 października 1877 roku, 14:00 (sobota)
  | data = 13 października 1877 roku, 14:00 (sobota)
-
  | typ = chondryt zwyczajny, LL4
+
  | typ = chondryt zwyczajny LL4
  | masa = 80 kg
  | masa = 80 kg
  | liczba = deszcz meteorytów
  | liczba = deszcz meteorytów
  | synonimy = w NHM Cat: '''Aleksinac''', '''Alexinatz''', '''Banja''', '''Blendija''', '''Devica''', '''Device''', '''Dugo Polje''', '''Dungo Polje''', '''Sarbanovac''', '''Scherbanovaz'''; w MetBase: '''Soko Banja'''; po serbsku: ''Сокобања''
  | synonimy = w NHM Cat: '''Aleksinac''', '''Alexinatz''', '''Banja''', '''Blendija''', '''Devica''', '''Device''', '''Dugo Polje''', '''Dungo Polje''', '''Sarbanovac''', '''Scherbanovaz'''; w MetBase: '''Soko Banja'''; po serbsku: ''Сокобања''
}}
}}
-
Spadek deszczu meteorytów 13 października 1877 roku (sobota) w okolicy miasta Sokobanja (serb. ''Сокобања'', dawn. ''Soko-Banja'') w [[Serbia|Serbii]]. Chondryt zwyczajny, LL4, TKW ~80 kg.
+
Spadek deszczu meteorytów 13 października 1877 roku (sobota) w okolicy miasta Sokobanja (serb. ''Сокобања'', dawn. ''Soko-Banja'') w [[Serbia|Serbii]]. Chondryt zwyczajny LL4, TKW ~80 kg.
-
Dokładny opis okoliczności spadku i znajdowanych okazów znajduje się w publikacjach Brezina (1885) i Döll (1877).
+
'''Dokładny opis okoliczności spadku i znajdowanych okazów znajduje się w publikacjach Brezina (1885) i Döll (1877).'''
-
:{| style="font-size:85%"
+
Fragmenty meteorytu Soko-Banja w największych kolekcjach:
-
! Zbiór !! waga fragmentów<br />(Koblitz MetBase)
+
:{| {{Koblitz Repository}}
 +
! Zbiór !! waga fragmentów<br />(Koblitz MetBase) !! uwagi
|-
|-
-
| Belgrade, Nat. Hist. Mus. || 16.29 kg
+
| Belgrade, Nat. Hist. Mus. || [[:Image:Sokobanjski_(NHM_Belgrade).jpg|16,29 kg]]
|-
|-
-
| Budapest, Eötvös Lorand Univ. || 2.59 kg
+
| Budapest, Eötvös Lorand Univ. || 2,59&nbsp;kg
|-
|-
-
| Vienna, Naturhist. Mus. || 2.56 kg
+
| Vienna, Naturhist. Mus. || 2,56 kg || fotografie w&nbsp;Koblitz MetBase
|-
|-
-
| London, Nat. Hist. Mus. || 2.2 kg
+
| London, Nat. Hist. Mus. || 2,2 kg
|-
|-
-
| Paris, Mus. d'Hist. Nat. || 1.83 kg
+
| Paris, Mus. d'Hist. Nat. || 1,83 kg
|-
|-
| Budapest, Nat. Mus. || 1 kg
| Budapest, Nat. Mus. || 1 kg
Linia 47: Linia 48:
{{GEFrame-begin}}
{{GEFrame-begin}}
{{GEMap
{{GEMap
-
| kml1 = http://wiki.meteoritica.pl/meteoritica/GoogleMaps/wiki-Poland_newIcons.kml
+
| kml--1 = http://wiki.meteoritica.pl/meteoritica/GoogleMaps/wiki-Poland_newIcons.kml
| kml2 = http://wiki.meteoritica.pl/meteoritica/GoogleMaps/wiki-Serbia-MM.kml
| kml2 = http://wiki.meteoritica.pl/meteoritica/GoogleMaps/wiki-Serbia-MM.kml
 +
| kmlfit = http://wiki.meteoritica.pl/meteoritica/GoogleMaps/wiki-Soko-Banja-fit.kml
| lat = 43.667
| lat = 43.667
| lon = 21.867
| lon = 21.867
Linia 59: Linia 61:
Przybliżony obszar znajdowania okazów (Döll 1877)
Przybliżony obszar znajdowania okazów (Döll 1877)
{{GEFrame-end}}
{{GEFrame-end}}
 +
 +
Przybliżony obszar (elipsa spadku) gdzie znajdowano okazy (Döll 1877).
<br clear="all"/>
<br clear="all"/>
Linia 74: Linia 78:
| '''2.''' || 9 || 340°/82°, 0,7 m
| '''2.''' || 9 || 340°/82°, 0,7 m
|-
|-
-
| '''3.''' || 38 (=30&nbsp;Oka<ref name="Okka">w swych publikacjach Brezina i&nbsp;Döll posługują się jednostką wagi '''Oka''' i&nbsp;podają, że 1&nbsp;Oka = 2¼&nbsp;funta wagi; '''Okka''' - dawna miara masy stosowana w&nbsp;Imperium Osmańskim; wg Wikipedii '''1&nbsp;Okka = 1,282&nbsp;kg'''</ref>) || (największy okaz)
+
| '''3.''' || 38 (=30&nbsp;Oka<ref name="Okka">w swych publikacjach Brezina i&nbsp;Döll posługują się jednostką wagi '''Oka''' i&nbsp;podają, że 1&nbsp;Oka = 2¼&nbsp;funta wagi; '''Okka''' – dawna miara masy stosowana w&nbsp;Imperium Osmańskim; wg Wikipedii '''1&nbsp;Okka = 1,282&nbsp;kg'''</ref>) || (największy okaz)
|-
|-
| '''4.''' || 0,6 || 110°/30°, 0,02&nbsp;m
| '''4.''' || 0,6 || 110°/30°, 0,02&nbsp;m
Linia 92: Linia 96:
|}
|}
-
Według Döll'a (1877) teren spadku miał długość 1½&nbsp;mili na ½&nbsp;mili długości, czyli zakładając, że są to mile węgierskie<ref>prawdopodobnie chodzi o milę węgierską (''mérföld'', ''postamérföld'') używaną w Monarchii Austro-Węgierskiej; jej długość wynosiła 7585,9 metrów; Wikipedia (HU) - [http://hu.wikipedia.org/wiki/Mérföld Mérföld]</ref>, daje to ~12×4&nbsp;km (wg&nbsp;Koblitz MetBase obszar spadku ma rozmiar 7×1&nbsp;mili angielskiej).
+
Według Döll'a (1877) teren spadku miał długość 1½&nbsp;mili na ½&nbsp;mili długości, czyli zakładając, że są to mile węgierskie<ref>prawdopodobnie chodzi o milę węgierską (''mérföld'', ''postamérföld'') używaną w Monarchii Austro-Węgierskiej; jej długość wynosiła 7585,9 metrów; Wikipedia (HU) – [http://hu.wikipedia.org/wiki/Mérföld Mérföld]</ref>, daje to ~12×4&nbsp;km (wg&nbsp;Koblitz MetBase obszar spadku ma rozmiar 7×1&nbsp;mili angielskiej).
<br clear="all"/>
<br clear="all"/>
Linia 129: Linia 133:
== Linki zewnętrzne ==
== Linki zewnętrzne ==
-
* '''Meteoritical Bulletin Database ([http://www.lpi.usra.edu/meteor/metbull.php MBD])''' - meteoryt [http://www.lpi.usra.edu/meteor/metbull.php?code=23661 Soko-Banja]
+
* '''Meteoritical Bulletin Database ([http://www.lpi.usra.edu/meteor/metbull.php MBD])''' – meteoryt [http://www.lpi.usra.edu/meteor/metbull.php?code=23661 Soko-Banja]
-
* '''Encyclopedia of Meteorites ([http://www.encyclopedia-of-meteorites.com/ EoM])''' - meteoryt [http://www.encyclopedia-of-meteorites.com/meteorite.aspx?id=23661 Soko-Banja]
+
* '''Encyclopedia of Meteorites ([http://www.encyclopedia-of-meteorites.com/ EoM])''' – meteoryt [http://www.encyclopedia-of-meteorites.com/meteorite.aspx?id=23661 Soko-Banja]
-
 
+
-
* Meteoryt Soko-Banja w kolekcjach polskich - [http://www.woreczko.pl/meteorites/news/Soko-Banja.htm Wadi & Jan Woreczko Collection]
+
-
* Muzeum Historii Naturalnej w Belgradzie (Natural History Museum in Belgrade) - [http://www.nhmbeo.rs Prirodnjački muzej u Beogradu]
+
-
* Vernadsky Institute of Geochemistry and Analytical Chemistry - [http://geo.web.ru/db/meteorites/card.html?id=10989 Soko-Banja]
+
-
* Muzeum Historii Naturalnej w Wiedniu - [http://www.nhm-wien.ac.at/ Naturhistorisches Museum Wien] {{SeparatorBull}} kolekcja [http://www.nhm-wien.ac.at/forschung/mineralogie__petrographie/sammlungen/meteoritensammlung meteorytów]
+
-
* Wikipedia - [http://pl.wikipedia.org/wiki/Sokobanja Sokobanja]
+
* Meteoryt Soko-Banja w kolekcjach polskich – [http://www.woreczko.pl/meteorites/news/Soko-Banja.htm Wadi & Jan Woreczko Collection]
-
* Wikipedia (SR) - [http://sr.wikipedia.org/wiki/Сокобањски_метеорит Сокобањски метеорит]
+
* Muzeum Historii Naturalnej w Belgradzie (Natural History Museum in Belgrade) – [http://www.nhmbeo.rs Prirodnjački muzej u Beogradu]
-
* Wikipedia (DE) - [http://de.wikipedia.org/wiki/Okka_(Einheit) Okka (Einheit)]
+
* Vernadsky Institute of Geochemistry and Analytical Chemistry – [http://geo.web.ru/db/meteorites/card.html?id=10989 Soko-Banja]
 +
* Muzeum Historii Naturalnej w Wiedniu – [http://www.nhm-wien.ac.at/ Naturhistorisches Museum Wien] {{SeparatorBull}} kolekcja [http://www.nhm-wien.ac.at/forschung/mineralogie__petrographie/sammlungen/meteoritensammlung meteorytów]
 +
* woreczko.pl – [http://www.woreczko.pl/meteorites/features/glossary-StrewnField.htm Elipsa rozrzutu (''strewn field, strewnfield, distribution ellipse'')]
-
* Soko-Banja.org - [http://www.soko-banja.org/index.php?option=com_content&task=view&id=1318&Itemid=1 Sokobanjski meteorit]
+
* Wikipedia – [http://pl.wikipedia.org/wiki/Sokobanja Sokobanja]
-
* Blic.rs - [http://www.blic.rs/Vesti/Reportaza/213418/Svi-srpski-meteoriti Svi srpski meteoriti]
+
* Wikipedia (SR) – [http://sr.wikipedia.org/wiki/Сокобањски_метеорит Сокобањски метеорит]
 +
* Wikipedia (DE) – [http://de.wikipedia.org/wiki/Okka_(Einheit) Okka (Einheit)]
 +
* Soko-Banja.org – [http://www.soko-banja.org/index.php?option=com_content&task=view&id=1318&Itemid=1 Sokobanjski meteorit]
 +
* Blic.rs – [http://www.blic.rs/Vesti/Reportaza/213418/Svi-srpski-meteoriti Svi srpski meteoriti]
{{Co jeszcze na stronę}}
{{Co jeszcze na stronę}}
 +
* Pančić (1880)
* okoliczności spadku
* okoliczności spadku
* mapy
* mapy

Wersja z 13:38, 18 gru 2013

Deszcz meteorytów

Soko-Banja →
Spadek
Lokalizacja Serbia
Położenie[1] 43°40'N, 21°52'E
Data 13 października 1877 roku, 14:00 (sobota)
Charakterystyka
Typ chondryt zwyczajny LL4
Masa 80 kg
Liczba okazów deszcz meteorytów
Meteoritical Bulletin Database
Synonimy →
w NHM Cat: Aleksinac, Alexinatz, Banja, Blendija, Devica, Device, Dugo Polje, Dungo Polje, Sarbanovac, Scherbanovaz; w MetBase: Soko Banja; po serbsku: Сокобања

Spadek deszczu meteorytów 13 października 1877 roku (sobota) w okolicy miasta Sokobanja (serb. Сокобања, dawn. Soko-Banja) w Serbii. Chondryt zwyczajny LL4, TKW ~80 kg.


Dokładny opis okoliczności spadku i znajdowanych okazów znajduje się w publikacjach Brezina (1885) i Döll (1877).


Fragmenty meteorytu Soko-Banja w największych kolekcjach:

Zbiór waga fragmentów
(Koblitz MetBase) 		uwagi
Belgrade, Nat. Hist. Mus. 16,29 kg
Budapest, Eötvös Lorand Univ. 2,59 kg
Vienna, Naturhist. Mus. 2,56 kg fotografie w Koblitz MetBase
London, Nat. Hist. Mus. 2,2 kg
Paris, Mus. d'Hist. Nat. 1,83 kg
Budapest, Nat. Mus. 1 kg
(…)

W polskich kolekcjach prywatnych znajdują się tylko małe fragmenty tego meteorytu.


Lokalizacja

Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
© Jan Woreczko & Wadi

(B) Bieli Potok, Blendija, (D) Dugo Polje, (M) Mužinac, (S) Sokobanja, Šarbanovac

Przybliżony obszar znajdowania okazów (Döll 1877)

* W 2018 roku Google zmieniło zasady działania apletu, mapa może wyświetlać się niepoprawnie (pomaga Ctrl+F5); więcej → Szablon:GEMap-MyWiki

Przybliżony obszar (elipsa spadku) gdzie znajdowano okazy (Döll 1877).


Mapa okolic spadku meteorytu; Fallkarte Sokobanya (Sarbanovac) 1:300.000 Seite 186 (Brezina 1885)

Mapa okolic Banja i Šarbanovac z zaznaczonymi miejscami znalezienia okazów meteorytu Soko-Banja (mapa w skali 1:300000; Brezina 1885).


Zaznaczone na mapie okazy:

Nr waga (kg) kierunek/kąt lotu, głębokość
1. 16,31 225°/52°, 0,8 m
2. 9 340°/82°, 0,7 m
3. 38 (=30 Oka[2]) (największy okaz)
4. 0,6 110°/30°, 0,02 m
Kierunek lotu meteoroidu podany został w stosunku do południka magnetycznego (magn. Meridian) w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara.


Mapa okolic spadku meteorytu (Döll 1877)

Mapa rejonu Soko Banja i Serbanovac z zaznaczonymi schematycznie obszarem na którym znajdowano okazy meteorytu Soko-Banja (Döll 1877).

Komentarz do ilustracji (Döll 1877, s. 285):

«

(…) Die Lage des Fallortes ist aus den Kärtchen 1 und 2 ersichtlich, die nach der Karte des k. k. österreichischen Generalstabes angefertigt sind. In 2 erscheint das Gebiet, auf welchem bis jetzt Steine aufgelesen worden sind, durch eine Linie umgrenzt. (…)

»

Według Döll'a (1877) teren spadku miał długość 1½ mili na ½ mili długości, czyli zakładając, że są to mile węgierskie[3], daje to ~12×4 km (wg Koblitz MetBase obszar spadku ma rozmiar 7×1 mili angielskiej).


Mapy

Teren na zachód od Soko-Banja (źródło: Mapy austro-węgierskie, 1880-1912). Współrzędne na mapie w układzie odniesienia Ferro[4]

Miejscowości Soko-Banja i Šarbanovac (źródło: Mapy austro-węgierskie, 1880-1912). Współrzędne na mapie w układzie odniesienia Ferro[4]


Galerie

Okaz meteorytu ze zbiorów muzeum w Belgradzie (dla Wiki.Meteoritica.pl: Aleksandar Luković, property of NHM Belgrade, Serbia)


Bibliografia

  • Brezina Aristides, (1885), Die Meteoritensammlung des k. k. mineralogischen Hofkabinetes in Wien am 1. Mai 1885 (Mit vier Tafeln (Nr. II-V).), Jahrbuch der Kaiserlich-Königlichen Geologischen Reichsanstalt, 35, 1885, s. 151-276 (ilustracje).[5][6] Plik DjVu.
  • Döll Eduard, (1877), Der Meteorsteinfall von Soko-Banja, nord-östlich von Aleksinac, am 13. Oct. 1877, Verhandlungen der Kaiserlich-Königlichen Geologischen Reichsanstalt, Jahrgang 1877, s. 283-287.[7][8] Plik DjVu.
  • Koblitz Jörn, MetBase. Meteorite Data Retrieval Software, Version 7.3 (CD-ROM), Ritterhude, Germany 1994-2012. MetBase.
  • +Pančić Josif (Панчић Јосиф), (1880), Соко-Бања. Први метеорит у Србији, Beograd 1880. Plik IMG.


Przypisy

  1. ^ jeśli nie zaznaczono inaczej, podano współrzędne przyjęte w oficjalnej bazie meteorytów Meteoritical Bulletin Database
  2. ^ w swych publikacjach Brezina i Döll posługują się jednostką wagi Oka i podają, że 1 Oka = 2¼ funta wagi; Okka – dawna miara masy stosowana w Imperium Osmańskim; wg Wikipedii 1 Okka = 1,282 kg
  3. ^ prawdopodobnie chodzi o milę węgierską (mérföld, postamérföld) używaną w Monarchii Austro-Węgierskiej; jej długość wynosiła 7585,9 metrów; Wikipedia (HU) – Mérföld
  4. ^ a b O.L.v.F., Ferro Meridian (östliche Länge v. Ferro) – historyczny układ współrzędnych geograficznych, w którym południk zero było liczony od najdalej wysuniętego punktu (najdalszy punkt znanego świata) na wyspie El Hierro (Ferro) w archipelagu Wysp Kanaryjskich. Aby otrzymać współrzędne we współczesnym układzie należy od wartości długości geograficznej odjąć wartość 17°40', szerokość geograficzna pozostaje bez zmian. Wikipedia (EN) – Ferro Meridian
  5. ^ katalog kolekcji meteorytów Muzeum Historii Naturalnej w Wiedniu (stan na 1 maja 1885 roku); w kolekcji 1197 sztuk (okazów/fragmentów; kamiennych 889, żelaznych 308) z 358 różnych lokalizacji (odpowiednio: 241 i 117), o łącznej wadze 1134,836 kg (odpowiednio: 548,496 i 586,417 kg); obecnie (1999, Koblitz MetBase) kolekcja zawiera 2316 różnych meteorytów (patrz → Meteoryty/Kolekcje)
  6. ^ plansze z obrazami budowy meteorytów i mapy rejonów spadku meteorytów: Tieschitz i Soko-Banja; tu również po raz pierwszy w literaturze pojawia się określenie „linie Neumanna”, dokładnie jako „Neumann'schen Figuren” (s. 199; Spencer 1930, Mineralogical Magazine)
  7. ^ spadek meteorytu Soko-Banja 13 października 1877 roku w Serbii; chondryt zwyczajny LL4, TKW 80 kg
  8. ^ opis spadku oraz znalezionych okazów; mapa

Linki zewnętrzne


Ambox question orange.svg
 Co jeszcze na stronę? (What else to supplement?)
(poszukać, uzupełnić …)
  • Pančić (1880)
  • okoliczności spadku
  • mapy
Źródło „http://meteoritica.pl/index.php5/Soko-Banja”
Osobiste