PayPal-donate (Wiki).png
O ile nie zaznaczono inaczej, prawa autorskie zamieszczonych materiałów należą do Jana Woreczko & Wadi.

(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)


PAN Muzeum Ziemi w Warszawie

Z Wiki.Meteoritica.pl

(Różnice między wersjami)
Linia 7: Linia 7:
  | pracownicy = dyrektor dr Ryszard Szczęsny<br>Dział Zbiorów Mineralogicznych i Petrograficznych: dr Roksana Maćkowska<br>mgr Krzysztof Maliszewski
  | pracownicy = dyrektor dr Ryszard Szczęsny<br>Dział Zbiorów Mineralogicznych i Petrograficznych: dr Roksana Maćkowska<br>mgr Krzysztof Maliszewski
  | kontakt = [mailto:sekretariat@mz.pan.pl sekretariat@mz.pan.pl]<br>tel. (22) 621 76 24, (22) 629 80 63
  | kontakt = [mailto:sekretariat@mz.pan.pl sekretariat@mz.pan.pl]<br>tel. (22) 621 76 24, (22) 629 80 63
-
  | wystawy = wystawa stała: [http://www.mz.pan.pl/index.php?mact=News,cntnt01,detail,0&cntnt01articleid=5 „Meteoryty – kamienie z nieba”], na niej m.in. fragment meteorytu [[Sołtmany/Kolekcje|Sołtmany]]; największy liczebnie zbiór okazów meteorytu [[Łowicz]]; największy w&nbsp;Polsce okaz meteorytu [[Pułtusk]] o&nbsp;wadze 8100 g;&nbsp;kolekcja [[Tektyty|tektytów]]
+
  | wystawy = wystawa stała: [http://www.mz.pan.pl/index.php?mact=News,cntnt01,detail,0&cntnt01articleid=5 „Meteoryty – kamienie z nieba”], na niej m.in. fragment meteorytu [[Sołtmany/Kolekcje|Sołtmany]]. Zbiory: największy liczebnie zbiór okazów meteorytu [[Łowicz]]; największy w&nbsp;Polsce okaz meteorytu [[Pułtusk]] o&nbsp;wadze 8100 g;&nbsp;kolekcja [[Tektyty|tektytów]]
}}
}}
Linia 22: Linia 22:
| 1935 || pozyskanie okazów meteorytu '''[[Łowicz]]''' zebranych przez Stefana Różyckiego{{Różycki SZ-biogram}} i&nbsp;Mieczysława Kobyłeckiego{{Kobyłecki M-biogram}} w&nbsp;miejscu spadku
| 1935 || pozyskanie okazów meteorytu '''[[Łowicz]]''' zebranych przez Stefana Różyckiego{{Różycki SZ-biogram}} i&nbsp;Mieczysława Kobyłeckiego{{Kobyłecki M-biogram}} w&nbsp;miejscu spadku
|-
|-
-
| 1938 || w 1935 roku (?!) do tworzących się zbiorów Towarzystwa Muzeum Ziemi przekazał swoją kolekcję 18 meteorytów '''[[Pułtusk]]''' prof. Jan Samsonowicz{{Samsonowicz J-biogram}}. Były to okazy (największy ze wsi Dąbrówka miał [[:Image:Pultusk_(Pułtusk)_(PAN_Muzeum_Ziemi)_I-10-58.jpg|2343&nbsp;g]], całość wagi około 10&nbsp;kg) pozyskane przez niego w&nbsp;latach 1922 i&nbsp;1929, a&nbsp;znalezionych przez miejscowych mieszkańców głównie w&nbsp;latach 1912-29 na terenach na północ od Narwi (''[[Wiadomości Muzeum Ziemi/Artykuły|Wiadomości Muzeum Ziemi]]'', 2-3/1938; Samsonowicz 1952; ''Urania'', 5/1967)<ref>PAN Archiwum: Materiały Jana Samsonowicza III-94</ref><!-- przekazanie do zbiorów Towarzystwa przez Jana Samsonowicza 18 okazów meteorytu '''[[Pułtusk]]''' o&nbsp;łącznej wadze ok.&nbsp;10&nbsp;kg -->
+
| 1938 || w 1935 roku (?!) do tworzących się zbiorów Towarzystwa Muzeum Ziemi przekazał swoją kolekcję 18 meteorytów '''[[Pułtusk]]''' prof. Jan Samsonowicz{{Samsonowicz J-biogram}}. Były to okazy (największy ze wsi Dąbrówka miał [[:Image:Pultusk_(Pułtusk)_(PAN_Muzeum_Ziemi)_I-10-58.jpg|2343&nbsp;g]]<ref>Hanczke (1995) podaje, że największy okaz ze zbioru Samsonowicza miał '''3130&nbsp;g''' i&nbsp;pochodził ze wsi Rzewnie</ref>, całość wagi około 10&nbsp;kg) pozyskane przez niego w&nbsp;latach 1922 i&nbsp;1929, a&nbsp;znalezionych przez miejscowych mieszkańców głównie w&nbsp;latach 1912-29 na terenach na północ od Narwi (''[[Wiadomości Muzeum Ziemi/Artykuły|Wiadomości Muzeum Ziemi]]'', 2-3/1938; Samsonowicz 1952; ''Urania'', 5/1967)<ref>PAN Archiwum: Materiały Jana Samsonowicza III-94</ref><!-- przekazanie do zbiorów Towarzystwa przez Jana Samsonowicza 18 okazów meteorytu '''[[Pułtusk]]''' o&nbsp;łącznej wadze ok.&nbsp;10&nbsp;kg -->
|-
|-
| 1939 || wymiana okazów z Instytutem Mineralno-Petrograficznycm i&nbsp;Muzeum Uniwersytetu w&nbsp;Berlinie – pozyskanie fragmentów meteorytu '''[[Białystok]]''' (ok.&nbsp;3,7&nbsp;g) i&nbsp;'''[[Schwetz (Świecie)]]''' (534&nbsp;g)<ref>obecnie wg Hanczke (1995) 516,7&nbsp;g</ref> w&nbsp;zamian za 173,9&nbsp;g okaz meteorytu [[Łowicz]]<ref>''Wiadomości Muzeum Ziemi'', 1939; większość wymian, jakie prowadzi muzeum, dokonywanych jest w&nbsp;zamian za okazy meteorytu [[Łowicz]]</ref>
| 1939 || wymiana okazów z Instytutem Mineralno-Petrograficznycm i&nbsp;Muzeum Uniwersytetu w&nbsp;Berlinie – pozyskanie fragmentów meteorytu '''[[Białystok]]''' (ok.&nbsp;3,7&nbsp;g) i&nbsp;'''[[Schwetz (Świecie)]]''' (534&nbsp;g)<ref>obecnie wg Hanczke (1995) 516,7&nbsp;g</ref> w&nbsp;zamian za 173,9&nbsp;g okaz meteorytu [[Łowicz]]<ref>''Wiadomości Muzeum Ziemi'', 1939; większość wymian, jakie prowadzi muzeum, dokonywanych jest w&nbsp;zamian za okazy meteorytu [[Łowicz]]</ref>
Linia 28: Linia 28:
| 1946 || razem z poniemieckim zbiorem minerałów ze Strzegomia (tzw. Zbiór Śląski, Monke 1893&nbsp;r.) – pozyskanie meteorytu '''Krasnojarsk'''<ref name="Krasnojarsk"></ref> (40,5&nbsp;g) i&nbsp;'''Canyon Diablo'''<ref>meteoryt żelazny '''[http://www.lpi.usra.edu/meteor/index.php?code=5257 Canyon Diablo]''', znalezisko z&nbsp;1891 roku w&nbsp;USA; typ IAB-MG, TKW 30&nbsp;ton</ref> (42&nbsp;g)
| 1946 || razem z poniemieckim zbiorem minerałów ze Strzegomia (tzw. Zbiór Śląski, Monke 1893&nbsp;r.) – pozyskanie meteorytu '''Krasnojarsk'''<ref name="Krasnojarsk"></ref> (40,5&nbsp;g) i&nbsp;'''Canyon Diablo'''<ref>meteoryt żelazny '''[http://www.lpi.usra.edu/meteor/index.php?code=5257 Canyon Diablo]''', znalezisko z&nbsp;1891 roku w&nbsp;USA; typ IAB-MG, TKW 30&nbsp;ton</ref> (42&nbsp;g)
|-
|-
-
| 1948 || po wznowieniu działalności po wojnie, '''powołanie instytucji o nazwie Muzeum Ziemi (MZ)'''
+
| 1948 || po wznowieniu działalności po wojnie, '''powołanie instytucji o&nbsp;nazwie Muzeum Ziemi (MZ)''';<br />zakup ze zbioru W.&nbsp;Żydłowicza kompletnego okazu meteorytu [[Pułtusk]] (39,9&nbsp;g)
|-
|-
| 1951 || podarowanie przez Komisję Klimatyczną ze Szklarskiej Poręby meteorytu żelaznego '''Carlton'''<ref>meteoryt żelazny '''[http://www.lpi.usra.edu/meteor/index.php?code=5277 Carlton]''', znalezisko z&nbsp;1887 roku w&nbsp;USA; typ IAB-sLM, TKW 81,2&nbsp;kg</ref> (210&nbsp;g)
| 1951 || podarowanie przez Komisję Klimatyczną ze Szklarskiej Poręby meteorytu żelaznego '''Carlton'''<ref>meteoryt żelazny '''[http://www.lpi.usra.edu/meteor/index.php?code=5277 Carlton]''', znalezisko z&nbsp;1887 roku w&nbsp;USA; typ IAB-sLM, TKW 81,2&nbsp;kg</ref> (210&nbsp;g)
 +
|-
 +
| ~1952 || prawdopodobnie przed 1952 rokiem trafiły do zbiorów MZ trzy okazy meteorytu '''[[Pułtusk]]''' (32,5&nbsp;g, 20,35&nbsp;g i&nbsp;18,78&nbsp;g) z&nbsp;kolekcji Wolnej Wszechnicy Polskiej
 +
|-
 +
| 1955 || podarowanie przez Zakład Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego fragmentu okazu meteorytu '''[[Pułtusk]]''' (15,3&nbsp;g)
|-
|-
| 1956 || zakup okazu meteorytu '''[[Pułtusk]]''' o&nbsp;wadze 8100&nbsp;g
| 1956 || zakup okazu meteorytu '''[[Pułtusk]]''' o&nbsp;wadze 8100&nbsp;g
 +
|-
 +
| 1959 || przejęcie Muzeum Ziemi przez Polską Akademię Nauk (PAN)
|-
|-
| 1989 || wymiana z J. Schmutzlerem z Hamburga – pozyskanie meteorytów '''Imiliac'''<ref name="Imilac"></ref> (52&nbsp;g), '''Toluca'''<ref name="Toluca">meteoryt żelazny '''[http://www.lpi.usra.edu/meteor/index.php?code=24018 Toluca]''', znalezisko z&nbsp;1776 roku w&nbsp;Meksyku; typ IAB-sLL, TKW 3&nbsp;tony</ref> (760&nbsp;g), '''Canyon Diablo''' (458&nbsp;g)
| 1989 || wymiana z J. Schmutzlerem z Hamburga – pozyskanie meteorytów '''Imiliac'''<ref name="Imilac"></ref> (52&nbsp;g), '''Toluca'''<ref name="Toluca">meteoryt żelazny '''[http://www.lpi.usra.edu/meteor/index.php?code=24018 Toluca]''', znalezisko z&nbsp;1776 roku w&nbsp;Meksyku; typ IAB-sLL, TKW 3&nbsp;tony</ref> (760&nbsp;g), '''Canyon Diablo''' (458&nbsp;g)
Linia 40: Linia 46:
| 1991 || wymiana z Robertem Haagiem z Tuscon (USA) – pozyskanie fragmentu pallasytu '''Esquel'''<ref>meteoryt żelazno-kamienny '''[http://www.lpi.usra.edu/meteor/index.php?code=10054 Esquel]''', znalezisko z&nbsp;1951 roku w&nbsp;Argentynie; pallasyt PMG, TKW 755&nbsp;kg</ref> (3730&nbsp;g) w zamian za [[:Image:Lowicz_(Haag_2003).jpg|979&nbsp;g piętkę]] okazu (I/10/4) meteorytu [[:Image:Łowicz_(PAN_Muzeum_Ziemi)_ekspozycja2.jpg|Łowicz]]
| 1991 || wymiana z Robertem Haagiem z Tuscon (USA) – pozyskanie fragmentu pallasytu '''Esquel'''<ref>meteoryt żelazno-kamienny '''[http://www.lpi.usra.edu/meteor/index.php?code=10054 Esquel]''', znalezisko z&nbsp;1951 roku w&nbsp;Argentynie; pallasyt PMG, TKW 755&nbsp;kg</ref> (3730&nbsp;g) w zamian za [[:Image:Lowicz_(Haag_2003).jpg|979&nbsp;g piętkę]] okazu (I/10/4) meteorytu [[:Image:Łowicz_(PAN_Muzeum_Ziemi)_ekspozycja2.jpg|Łowicz]]
|-
|-
-
| 1992 || wymiana z L. Chróstem okazu meteorytu [[Pułtusk]] na fragment meteorytu '''[[Morasko]]''' (226&nbsp;g);<br />zakup od B. Zembrzuskiej meteorytu '''Sikhote-Alin'''<ref name="Sikhote-Alin">spadek meteorytu '''[http://www.lpi.usra.edu/meteor/index.php?code=23593 Sikhote-Alin]''' 12 lutego 1947 roku w&nbsp;Rosji; żelazny, typ IIAB, TKW 23&nbsp;tony</ref> (2145&nbsp;g)
+
| 1992 || wymiana z Leszkiem Chróstem okazu meteorytu [[Pułtusk]] na fragment meteorytu '''[[Morasko]]''' (226&nbsp;g);<br />zakup od B. Zembrzuskiej meteorytu '''Sikhote-Alin'''<ref name="Sikhote-Alin">spadek meteorytu '''[http://www.lpi.usra.edu/meteor/index.php?code=23593 Sikhote-Alin]''' 12 lutego 1947 roku w&nbsp;Rosji; żelazny, typ IIAB, TKW 23&nbsp;tony</ref> (2145&nbsp;g)
|-
|-
-
| 1993 || podarowanie przez Stefana Ostaficzuka fragmentu meteorytu '''Gujba'''<ref name="Gujba"></ref> (784&nbsp;g)
+
| 1993 || podarowanie przez prof. Stefana Ostaficzuka fragmentu meteorytu '''Gujba'''<ref name="Gujba"></ref> (784&nbsp;g)
|-
|-
| 1995 || pozyskanie na drodze wymiany z [[Bibliografia/Pilski Andrzej Sylwester|Andrzejem S. Pilskim]] płytek meteorytów '''[[Seeläsgen (Przełazy)]]''' (12,8&nbsp;g), '''Allende'''<ref name="Allende">spadek meteorytu '''[http://www.lpi.usra.edu/meteor/metbull.php?code=2278 Allende]''' 8&nbsp;lutego 1969 roku w&nbsp;Meksyku; chondryt węglisty CV3, TKW 2&nbsp;tony</ref> (16,1&nbsp;g), '''Gibeon'''<ref>meteoryt żelazny '''[http://www.lpi.usra.edu/meteor/index.php?code=10912 Gibeon]''', znalezisko z&nbsp;1836 roku w&nbsp;Namibii; typ IVA, TKW 26&nbsp;ton</ref> (403,8&nbsp;g);<br />zakup od Klubu Kolekcjonerów Meteorytów [[Olsztyńskie Planetarium i Obserwatorium Astronomiczne|Olsztyńskiego Planetarium i Obserwatorium Astronomicznego]] fragmentu meteorytu '''Allende''' (61,2&nbsp;g)
| 1995 || pozyskanie na drodze wymiany z [[Bibliografia/Pilski Andrzej Sylwester|Andrzejem S. Pilskim]] płytek meteorytów '''[[Seeläsgen (Przełazy)]]''' (12,8&nbsp;g), '''Allende'''<ref name="Allende">spadek meteorytu '''[http://www.lpi.usra.edu/meteor/metbull.php?code=2278 Allende]''' 8&nbsp;lutego 1969 roku w&nbsp;Meksyku; chondryt węglisty CV3, TKW 2&nbsp;tony</ref> (16,1&nbsp;g), '''Gibeon'''<ref>meteoryt żelazny '''[http://www.lpi.usra.edu/meteor/index.php?code=10912 Gibeon]''', znalezisko z&nbsp;1836 roku w&nbsp;Namibii; typ IVA, TKW 26&nbsp;ton</ref> (403,8&nbsp;g);<br />zakup od Klubu Kolekcjonerów Meteorytów [[Olsztyńskie Planetarium i Obserwatorium Astronomiczne|Olsztyńskiego Planetarium i Obserwatorium Astronomicznego]] fragmentu meteorytu '''Allende''' (61,2&nbsp;g)
Linia 58: Linia 64:
| 2011 || wymiana ze [[Muzeum Etnograficzno-Przyrodnicze - Zagroda Guciów|Stanisławem Jachymkiem]] – pozyskanie płytki meteorytu '''[[Zakłodzie]]''' (308,85&nbsp;g);<br />otrzymanie od Instytutu Nauk Geologicznych PAN we Wrocławiu dwóch fragmentów meteorytu '''[[Zakłodzie]]''' w&nbsp;zamian za próbki meteorytu [[Pułtusk]];<br />podarowanie przez [[Woreczko|Jana Woreczko]] fragmentu meteorytu '''[[Sołtmany]]''' (4,03&nbsp;g)
| 2011 || wymiana ze [[Muzeum Etnograficzno-Przyrodnicze - Zagroda Guciów|Stanisławem Jachymkiem]] – pozyskanie płytki meteorytu '''[[Zakłodzie]]''' (308,85&nbsp;g);<br />otrzymanie od Instytutu Nauk Geologicznych PAN we Wrocławiu dwóch fragmentów meteorytu '''[[Zakłodzie]]''' w&nbsp;zamian za próbki meteorytu [[Pułtusk]];<br />podarowanie przez [[Woreczko|Jana Woreczko]] fragmentu meteorytu '''[[Sołtmany]]''' (4,03&nbsp;g)
|-
|-
-
| 2013 || wymiana z kolekcjonerem z&nbsp;Polski – pozyskanie płytki meteorytu '''Shişr&nbsp;162'''<ref name="Shisr 162"></ref> (7,89&nbsp;g)
+
| 2013 || wymiana z kolekcjonerem z&nbsp;Polski – pozyskanie płytki meteorytu '''Shişr&nbsp;162'''<ref name="Shisr 162"></ref> (7,89&nbsp;g)<ref>w 2014 roku miała miejsce wystawa pt. „Z&nbsp;księżyca spadłeś” poświęcona meteorytowi księżycowemu Shişr&nbsp;162</ref>
|-
|-
| 2014 || podarowanie przez Pracownię Komet i Meteorów fragmentu meteorytu '''Chelyabinsk'''<ref>spadek meteorytu '''[http://www.lpi.usra.edu/meteor/index.php?code=57165 Chelyabinsk]''' 15 lutego 2013 roku w&nbsp;Rosji; chondryt zwyczajny LL5, TKW >100&nbsp;kg</ref> (4,3&nbsp;g);<br />podarowanie przez Jana Fudalę fragmentów meteorytu '''Campo del Cielo'''<ref>meteoryt żelazny '''[http://www.lpi.usra.edu/meteor/index.php?code=5247 Campo del Cielo]''', znalezisko z&nbsp;1576 roku w&nbsp;Argentynie; typ IAB-MG, TKW 50&nbsp;ton</ref> (1,76&nbsp;g) i&nbsp;'''NWA&nbsp;869'''<ref>meteoryt kamienny '''[http://www.lpi.usra.edu/meteor/index.php?code=31890 Northwest Africa 869]''', znalezisko z&nbsp;2000/2001 roku z&nbsp;Afryki; chondryt zwyczajny L3-6, TKW 2&nbsp;tony</ref> (1,32&nbsp;g)
| 2014 || podarowanie przez Pracownię Komet i Meteorów fragmentu meteorytu '''Chelyabinsk'''<ref>spadek meteorytu '''[http://www.lpi.usra.edu/meteor/index.php?code=57165 Chelyabinsk]''' 15 lutego 2013 roku w&nbsp;Rosji; chondryt zwyczajny LL5, TKW >100&nbsp;kg</ref> (4,3&nbsp;g);<br />podarowanie przez Jana Fudalę fragmentów meteorytu '''Campo del Cielo'''<ref>meteoryt żelazny '''[http://www.lpi.usra.edu/meteor/index.php?code=5247 Campo del Cielo]''', znalezisko z&nbsp;1576 roku w&nbsp;Argentynie; typ IAB-MG, TKW 50&nbsp;ton</ref> (1,76&nbsp;g) i&nbsp;'''NWA&nbsp;869'''<ref>meteoryt kamienny '''[http://www.lpi.usra.edu/meteor/index.php?code=31890 Northwest Africa 869]''', znalezisko z&nbsp;2000/2001 roku z&nbsp;Afryki; chondryt zwyczajny L3-6, TKW 2&nbsp;tony</ref> (1,32&nbsp;g)
Linia 67: Linia 73:
Obecnie (Maćkowska 2016) '''zbiór meteorytów liczy 119 okazów''' (po uwzględnieniu okazów spisanych z&nbsp;inwentarza), w&nbsp;tym: 58&nbsp;pochodzących z darowizn, 21&nbsp;z&nbsp;wymiany, 3&nbsp;z&nbsp;zakupów i&nbsp;37 zebranych przez pracowników.
Obecnie (Maćkowska 2016) '''zbiór meteorytów liczy 119 okazów''' (po uwzględnieniu okazów spisanych z&nbsp;inwentarza), w&nbsp;tym: 58&nbsp;pochodzących z darowizn, 21&nbsp;z&nbsp;wymiany, 3&nbsp;z&nbsp;zakupów i&nbsp;37 zebranych przez pracowników.
 +
 +
Część zachowanych w zbiorach okazów meteorytu [[Pułtusk]] przekazanych w 1935 roku przez prof. J.&nbsp;Samsonowicza (Hanczke 1995):
 +
:{| {{Koblitz Repository}}
 +
|-
 +
| '''waga (g)''' || '''[[:Image:Pultusk_(Pułtusk)_(PAN_Muzeum_Ziemi)_I-10-56.jpg|3130]]''' || '''[[:Image:Pultusk_(Pułtusk)_(PAN_Muzeum_Ziemi)_I-10-58.jpg|2343]]''' || '''[[:Image:Pultusk_(Pułtusk)_(PAN_Muzeum_Ziemi)_I-10-57.jpg|1400]]''' || '''[[:Image:Pultusk_(Pułtusk)_(PAN_Muzeum_Ziemi)_I-10-60.jpg|938]]''' || '''675,4''' || '''[[:Image:Pultusk_(Pułtusk)_(PAN_Muzeum_Ziemi)_ekspozycja1.jpg|304,5]]''' || '''140,0''' || '''67,1''' || '''34,8''' || '''5,92''' || '''w&nbsp;sumie = 9038,72&nbsp;g'''
 +
|-
 +
| '''nr inw.''' || I/10/56 || I/10/58 || I/10/57 || I/10/60 || I/10/61 || I/10/62 || I/10/66 || I/10/71 || I/10/73 || I/10/83 || '''10&nbsp;okazów'''
 +
|}
<br clear="all"/>
<br clear="all"/>
Linia 88: Linia 102:
;Meteoryt [[Pultusk (Pułtusk)]]
;Meteoryt [[Pultusk (Pułtusk)]]
<gallery caption="" widths="200px" heights="150px" perrow="3">
<gallery caption="" widths="200px" heights="150px" perrow="3">
-
File:Pultusk_(Pułtusk)_(PAN_Muzeum_Ziemi)_ekspozycja1.jpg|Największe okazy meteorytu [[Pułtusk]] ze zbiorów muzeum; m.in.: '''304,5&nbsp;g''' (nr&nbsp;inw. I/10/62), '''226,31&nbsp;g''' (I/10/64)
+
File:Pultusk_(Pułtusk)_(PAN_Muzeum_Ziemi)_ekspozycja1.jpg|Największe okazy meteorytu [[Pułtusk]] ze zbiorów muzeum; oraz m.in.: '''304,5&nbsp;g''' (nr&nbsp;inw. I/10/62), '''226,31&nbsp;g''' (I/10/64), '''183,35&nbsp;g''' (I/10/65)
File:Pultusk_(Pułtusk)_(PAN_Muzeum_Ziemi)_ekspozycja2.jpg|Część mniejszych okazów na ekspozycji
File:Pultusk_(Pułtusk)_(PAN_Muzeum_Ziemi)_ekspozycja2.jpg|Część mniejszych okazów na ekspozycji
File:Pultusk_(Pułtusk)_(PAN_Muzeum_Ziemi)_I-10-56.jpg|Największe okazy: '''8100&nbsp;g''' (I/10/55), '''3130&nbsp;g''' (I/10/56), '''986,35&nbsp;g''' (I/10/59), '''938&nbsp;g''' (I/10/60)
File:Pultusk_(Pułtusk)_(PAN_Muzeum_Ziemi)_I-10-56.jpg|Największe okazy: '''8100&nbsp;g''' (I/10/55), '''3130&nbsp;g''' (I/10/56), '''986,35&nbsp;g''' (I/10/59), '''938&nbsp;g''' (I/10/60)

Wersja z 22:11, 21 cze 2016

0
Polska Akademia Nauk Muzeum Ziemi w Warszawie
Adres: Aleja Na Skarpie 20/26, 27
00-488 Warszawa
http://www.mz.pan.pl/
Pracownicy: dyrektor dr Ryszard Szczęsny
Dział Zbiorów Mineralogicznych i Petrograficznych: dr Roksana Maćkowska
mgr Krzysztof Maliszewski
Kontakt: sekretariat@mz.pan.pl
tel. (22) 621 76 24, (22) 629 80 63
Wystawy/zbiory: wystawa stała: „Meteoryty – kamienie z nieba”, na niej m.in. fragment meteorytu Sołtmany. Zbiory: największy liczebnie zbiór okazów meteorytu Łowicz; największy w Polsce okaz meteorytu Pułtusk o wadze 8100 g; kolekcja tektytów


Historia zbiorów

Historia tworzenia kolekcji meteorytów (Hanczke 1995; Maćkowska 2016).

1932/33 powołanie Towarzystwa Muzeum Ziemi (TMZ); początek gromadzenia kolekcji
1935 pozyskanie okazów meteorytu Łowicz zebranych przez Stefana Różyckiego[1] i Mieczysława Kobyłeckiego[2] w miejscu spadku
1938 w 1935 roku (?!) do tworzących się zbiorów Towarzystwa Muzeum Ziemi przekazał swoją kolekcję 18 meteorytów Pułtusk prof. Jan Samsonowicz[3]. Były to okazy (największy ze wsi Dąbrówka miał 2343 g[4], całość wagi około 10 kg) pozyskane przez niego w latach 1922 i 1929, a znalezionych przez miejscowych mieszkańców głównie w latach 1912-29 na terenach na północ od Narwi (Wiadomości Muzeum Ziemi, 2-3/1938; Samsonowicz 1952; Urania, 5/1967)[5]
1939 wymiana okazów z Instytutem Mineralno-Petrograficznycm i Muzeum Uniwersytetu w Berlinie – pozyskanie fragmentów meteorytu Białystok (ok. 3,7 g) i Schwetz (Świecie) (534 g)[6] w zamian za 173,9 g okaz meteorytu Łowicz[7]
1946 razem z poniemieckim zbiorem minerałów ze Strzegomia (tzw. Zbiór Śląski, Monke 1893 r.) – pozyskanie meteorytu Krasnojarsk[8] (40,5 g) i Canyon Diablo[9] (42 g)
1948 po wznowieniu działalności po wojnie, powołanie instytucji o nazwie Muzeum Ziemi (MZ);
zakup ze zbioru W. Żydłowicza kompletnego okazu meteorytu Pułtusk (39,9 g)
1951 podarowanie przez Komisję Klimatyczną ze Szklarskiej Poręby meteorytu żelaznego Carlton[10] (210 g)
~1952 prawdopodobnie przed 1952 rokiem trafiły do zbiorów MZ trzy okazy meteorytu Pułtusk (32,5 g, 20,35 g i 18,78 g) z kolekcji Wolnej Wszechnicy Polskiej
1955 podarowanie przez Zakład Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego fragmentu okazu meteorytu Pułtusk (15,3 g)
1956 zakup okazu meteorytu Pułtusk o wadze 8100 g
1959 przejęcie Muzeum Ziemi przez Polską Akademię Nauk (PAN)
1989 wymiana z J. Schmutzlerem z Hamburga – pozyskanie meteorytów Imiliac[11] (52 g), Toluca[12] (760 g), Canyon Diablo (458 g)
1990 wymiana z Rainerem Bartoschewitzem z Gifhorn (Niemcy) – pozyskanie meteorytów Jilin[13] (199 g), Henbury[14] (23 g), Marlow[15] (9 g); wymiana prawdopodobnie za fragment 229,5 g (cut individual) meteorytu Łowicz?[16]
1991 wymiana z Robertem Haagiem z Tuscon (USA) – pozyskanie fragmentu pallasytu Esquel[17] (3730 g) w zamian za 979 g piętkę okazu (I/10/4) meteorytu Łowicz
1992 wymiana z Leszkiem Chróstem okazu meteorytu Pułtusk na fragment meteorytu Morasko (226 g);
zakup od B. Zembrzuskiej meteorytu Sikhote-Alin[18] (2145 g)
1993 podarowanie przez prof. Stefana Ostaficzuka fragmentu meteorytu Gujba[19] (784 g)
1995 pozyskanie na drodze wymiany z Andrzejem S. Pilskim płytek meteorytów Seeläsgen (Przełazy) (12,8 g), Allende[20] (16,1 g), Gibeon[21] (403,8 g);
zakup od Klubu Kolekcjonerów Meteorytów Olsztyńskiego Planetarium i Obserwatorium Astronomicznego fragmentu meteorytu Allende (61,2 g)
1996 pozyskanie o Państwowego Instytutu Geologicznego fragmentu meteorytu Baszkówka w zamian za odłamek meteorytu Pułtusk;
otrzymanie w darze fragmentu meteorytu Henbury (10,8 g)
1997 wymiana z Andrzejem S. Pilskim – pozyskanie fragmentu meteorytu Miles[22] (72,5 g)
1998 podarowanie przez Darryla Pitta (USA) fiolki z meteorytem Zagami[23] (0,1 karata)
2006 podarowanie przez Rafała Siudę fragmentów meteorytów Sikhote-Alin (136 g) i Zag[24] (30 g);
wymiana ze Scottem Bray'em – pozyskanie fragmentu meteorytu Brahin (628 g)
2010 otrzymanie w darze od Marka Żbika fragmentu meteorytu Pułtusk (17 g)
2011 wymiana ze Stanisławem Jachymkiem – pozyskanie płytki meteorytu Zakłodzie (308,85 g);
otrzymanie od Instytutu Nauk Geologicznych PAN we Wrocławiu dwóch fragmentów meteorytu Zakłodzie w zamian za próbki meteorytu Pułtusk;
podarowanie przez Jana Woreczko fragmentu meteorytu Sołtmany (4,03 g)
2013 wymiana z kolekcjonerem z Polski – pozyskanie płytki meteorytu Shişr 162[25] (7,89 g)[26]
2014 podarowanie przez Pracownię Komet i Meteorów fragmentu meteorytu Chelyabinsk[27] (4,3 g);
podarowanie przez Jana Fudalę fragmentów meteorytu Campo del Cielo[28] (1,76 g) i NWA 869[29] (1,32 g)
2015 podarowanie przez Jana Fudalę fragmentów meteorytów Sikhote-Alin (28,22 g), Allende (2,58 g);
podarowanie przez Pracownię Komet i Meteorów fragmentów meteorytów SaU 001[30] (44,66 g) i JaH 073[31] (62,7 g)


Obecnie (Maćkowska 2016) zbiór meteorytów liczy 119 okazów (po uwzględnieniu okazów spisanych z inwentarza), w tym: 58 pochodzących z darowizn, 21 z wymiany, 3 z zakupów i 37 zebranych przez pracowników.

Część zachowanych w zbiorach okazów meteorytu Pułtusk przekazanych w 1935 roku przez prof. J. Samsonowicza (Hanczke 1995):

waga (g) 3130 2343 1400 938 675,4 304,5 140,0 67,1 34,8 5,92 w sumie = 9038,72 g
nr inw. I/10/56 I/10/58 I/10/57 I/10/60 I/10/61 I/10/62 I/10/66 I/10/71 I/10/73 I/10/83 10 okazów


Galerie

Meteoryty ze zbiorów muzeum (ekspozycja stała „Meteoryty – kamienie z nieba”, fot. Jan Woreczko; za zgodą dyrektora Ryszarda Szczęsnego; dzięki uprzejmości kustosza zbioru meteorytów Krzysztofa Maliszewskiego)


Meteoryt Pultusk (Pułtusk)


Meteoryt Łowicz


Część kolekcji meteorytów ze zbiorów Muzeum Ziemi[33] (fot. Jan Woreczko, dzięki uprzejmości ówczesnego kustosza zbioru meteorytów Rafała Siudy; stan marzec 2004 roku).


Meteoryt Pultusk (Pułtusk)


Meteoryt Łowicz


Bibliografia

  • Hanczke Teresa, (1995), Meteoryty i tektyty w zbiorach Muzeum Ziemi. Katalog, Muzeum Ziemi, Warszawa 1995, ss. 72. ISBN 83-900326-3-5.
  • Maćkowska Roksana, (2016), Kolekcja meteorytów ze zbiorów PAN Muzeum Ziemi w Warszawie, książka abstraktów, IX Konferencja Meteorytowa, 3-5 czerwca, Łódź 2016, s. 22-23.
  • Mizerska Magdalena, (1998), Otwarcie wystawy – Kamienie z nieba – meteoryty ze zbiorów Muzeum Ziemi, Przegląd Geol., 46(2), 1998, s. 115-116. Plik DOC; plik PDF.
  • Pilski Andrzej S., (2001), Meteoryty w zbiorach polskich, Olsztyn 2001.[34]
  • +Popiołek Joanna, (2005), Z dziejów badań nad meteorytami, Z Dziejów Geologii, Muzeum Ziemi Polskiej Akademii Nauk, Warszawa 2005.[35] ISBN 839191089x.
  • Samsonowicz Jan[3], (1952), O wieku, pochodzeniu i przypuszczalnej ilości oraz masie meteorytu pułtuskiego (z mapką) (La météorite de Pułtusk), Wiadomości Muzeum Ziemi, tom VI(1), Warszawa 1952, s. 57-68. Plik DjVu
    Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
    .[36]
  • Wiadomości Muzeum Ziemi, (1939), Okazy meteorytów z Białegostoku i ze Świecia w zbiorach Muzeum Ziemi, nr 1-2, 1939, s. 60-61.[37] Plik JPG.

Przypisy

  1. ^ Stefan Zbigniew Różycki (1906-1988) – polski geolog i geograf; najbardziej znany ze swoich badań z zakresu geologii okresów jury i czwartorzędu; zmarł w 1988 roku w Warszawie. Wikipedia – Różycki Stefan Zbigniew
  2. ^ Mieczysław Kobyłecki (1909-1944) – geolog; przed wojną pracował w Zakładzie Geologii i Paleontologii Uniwersytetu Warszawskiego, a następnie w Państwowym Instytucie Geologicznym; zginął w 1944 roku: (…) W latach wojny pozostaje w zespole pracowników Państwowego Instytutu Geologicznego aż do końca. Powstanie warszawskie zastaje Go w drodze z gmachu P.I.G., gdzie pozostała żona i dziecko, do mieszkania ciotki na ulicy Krochmalnej. Ostatni raz widziano Go w dniu 6. sierpnia 1944 koło kościoła na Woli. (źródło: Pożarski Władysław, (1949), Mieczysław Kobyłecki 1909-1944, Annales Societatis Geologorum Poloniae, 19(1), 1949, s. 65-68. Plik PDF)
  3. ^ a b Jan Samsonowicz (1888-1959) – polski geolog i paleontolog, profesor uniwersytetów we Lwowie i Warszawie, wieloletni kierownik Katedry Geologii Historycznej Uniwersytetu Warszawskiego; badacz spadku meteorytu Pułtusk; rodzina Samsonowicza miała swoje majątki ziemskie w okolicy spadku meteoryt Pułtusk. Wikipedia – Jan Samsonowicz
  4. ^ Hanczke (1995) podaje, że największy okaz ze zbioru Samsonowicza miał 3130 g i pochodził ze wsi Rzewnie
  5. ^ PAN Archiwum: Materiały Jana Samsonowicza III-94
  6. ^ obecnie wg Hanczke (1995) 516,7 g
  7. ^ Wiadomości Muzeum Ziemi, 1939; większość wymian, jakie prowadzi muzeum, dokonywanych jest w zamian za okazy meteorytu Łowicz
  8. ^ a b meteoryt żelazno-kamienny Krasnojarsk (syn. Żelazo Pallasa), znalezisko z 1749 roku w Rosji; pallasyt PMG-an, TKW 700 kg
  9. ^ meteoryt żelazny Canyon Diablo, znalezisko z 1891 roku w USA; typ IAB-MG, TKW 30 ton
  10. ^ meteoryt żelazny Carlton, znalezisko z 1887 roku w USA; typ IAB-sLM, TKW 81,2 kg
  11. ^ a b meteoryt żelazno-kamienny Imilac, znalezisko z 1822 roku z Chile; pallasyt PMG, TKW 920 kg
  12. ^ meteoryt żelazny Toluca, znalezisko z 1776 roku w Meksyku; typ IAB-sLL, TKW 3 tony
  13. ^ spadek meteorytu Jilin 8 marca 1976 roku w Chinach; chondryt zwyczajny H5, TKW 4 tony
  14. ^ meteoryt żelazny Henbury, znalezisko z 1931 roku w Australii; typ IIIAB, TKW 2 ton
  15. ^ meteoryt kamienny Marlow, znalezisko z 1936 roku w USA; chondryt zwyczajny L5, TKW 68 kg
  16. ^ Rainer Bartoschewitz (Bartoschewitz Meteorite Lab)
  17. ^ meteoryt żelazno-kamienny Esquel, znalezisko z 1951 roku w Argentynie; pallasyt PMG, TKW 755 kg
  18. ^ spadek meteorytu Sikhote-Alin 12 lutego 1947 roku w Rosji; żelazny, typ IIAB, TKW 23 tony
  19. ^ a b spadek meteorytu Gujba 3 kwietnia 1984 roku w Nigerii; benkubinit CBa, TKW 100 kg
  20. ^ spadek meteorytu Allende 8 lutego 1969 roku w Meksyku; chondryt węglisty CV3, TKW 2 tony
  21. ^ meteoryt żelazny Gibeon, znalezisko z 1836 roku w Namibii; typ IVA, TKW 26 ton
  22. ^ meteoryt żelazny Miles, znalezisko z 1992 roku w Australii; typ IIE, TKW 265 kg
  23. ^ meteoryt marjański Zagami, spadek 3 października 1962 roku w Nigerii; shergottyt SHE, TKW 18 kg
  24. ^ spadek meteorytu Zag 4 sierpnia 1998 roku na Saharze Zachodniej; chondryt zwyczajny H3-6, TKW 175 kg
  25. ^ a b meteoryt księżycowy Shişr 162, znalezisko z 17 lutego 2006 roku w Omanie; Lunar (feldsp. breccia), TKW 5,53 kg
  26. ^ w 2014 roku miała miejsce wystawa pt. „Z księżyca spadłeś” poświęcona meteorytowi księżycowemu Shişr 162
  27. ^ spadek meteorytu Chelyabinsk 15 lutego 2013 roku w Rosji; chondryt zwyczajny LL5, TKW >100 kg
  28. ^ meteoryt żelazny Campo del Cielo, znalezisko z 1576 roku w Argentynie; typ IAB-MG, TKW 50 ton
  29. ^ meteoryt kamienny Northwest Africa 869, znalezisko z 2000/2001 roku z Afryki; chondryt zwyczajny L3-6, TKW 2 tony
  30. ^ meteoryt kamienny Sayh al Uhaymir 001, znalezisko z 2000 roku w Omanie; chondryt zwyczajny L5, TKW 450 kg
  31. ^ meteoryt kamienny Jiddat al Harasis 073, znalezisko z 2002 roku w Omanie; chondryt zwyczajny L6, TKW 550 kg
  32. ^ a b okazy (fragmenty) I/10/13 i I/10/34 stanowią jedną całość, pasują do siebie, ale znaleziono je w odległości 270 m od siebie (Pokrzywnicki 1964)
  33. ^ złe warunki oświetleniowe w Muzeum nie pozwoliły zrobić ładniejszych zdjęć
  34. ^ bardziej aktualna internetowa wersja katalogu znajduje się na stronach Polskiego Towarzystwa Meteorytowego – katalog PTMet; tam objaśnienie stosowanych skrótów (cs – complete specimen, hs – half specimen, ep – end piece, fc – fragment with crust, f – fragment, sc – slice with crust, s – slice); więcej → woreczko.pl – Oznaczenia okazów – skróty
  35. ^ publikacja towarzyszy stałej wystawie „Meteoryty – kamienie z nieba” otwartej w 2009 roku w Muzeum ziemi PAN
  36. ^ kopia artykułu ze zbiorów biblioteki PAN Muzeum Ziemi w Warszawie, dzięki uprzejmości Dariusza Wolińskiego
  37. ^ informacja o wymianie z Muzeum Historii Naturalnej w Berlinie – w kwietniu 1939 roku Towarzystwo Muzeum Ziemi w Warszawie, za 173,9 g okaz meteorytu Łowicz, otrzymało 4 g fragmentów meteorytu Bialystok (Białystok) i ważący 534 g fragment meteorytu Schwetz (Świecie)
Osobiste