PayPal-donate (Wiki).png
O ile nie zaznaczono inaczej, prawa autorskie zamieszczonych materiałów należą do Jana Woreczko & Wadi.

(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)

Centrum Edukacji Przyrodniczej UJ

Z Wiki.Meteoritica.pl

Under construction icon-orange.svg
 Strona w budowie (Site under construction)
Jeszcze to chwilę potrwa (It will take a while)
0
Centrum Edukacji Przyrodniczej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie
Adres: Gronostajowa 5
30-387 Kraków
http://www.cep.uj.edu.pl/
Pracownicy: kustosz kolekcji: dr Bartłomiej Kajdas; kolekcja geologiczna: Jolanta Gruza
Kontakt: bartlomiej.kajdas@uj.edu.pl
tel. (12) 664 60 84
Wystawy/zbiory: kolekcja meteorytów została utworzona na bazie zbiorów zlikwidowanego Muzeum Geologicznego Instytutu Nauk Geologicznych UJ; otwarcie Centrum dla zwiedzających przewidziano na pierwszą połowę 2021 roku


Powołane do życia w 2016 roku Centrum Edukacji Przyrodniczej Uniwersytetu Jagiellońskiego (CEP) jest jednostką dydaktyczno-naukową, w której zostały zebrane zbiory przyrodnicze przechowywane wcześniej w różnych jednostkach Uniwersytetu Jagiellońskiego: Instytucie Zoologii i Badań Biomedycznych (zbiory Muzeum Zoologicznego UJ oraz Muzeum Antropologicznego UJ), Instytucie Nauk Geologicznych (Muzeum Geologiczne Instytutu Nauk Geologicznych UJ) i Instytucie Botaniki (Muzeum Paleobotaniczne UJ).

Powstałe z połączenia zbiory składają się z blisko 250 kolekcji zawierających łącznie około 20000 okazów skamieniałości, 16000 okazów mineralogicznych, kilkaset okazów petrograficznych oraz kilkadziesiąt kolekcji szlifów. W skład zbioru weszły również meteoryty, głównie z kolekcji Muzeum Geologicznego Instytutu Nauk Geologicznych UJ.

Meteoryty

W kolekcji znajdują się m.in. fragmenty meteorytów: Allende[1], Brahin, Brenham[2], Elbogen, Gao-Guenie, Gibeon[3], Hainholz[4], Isna, Jelica, Krasnojarsk[5], Lixna, Magura, Mbale[6], Morasko, Murchison[7], NWA 6725, Santa Catharina, Schönenberg, Seeläsgen (Przełazy), Stannern (prawdopodobnie), Toluca[8], Zaborzika, Zakłodzie (99,58 g (sc)).

Okazy Stannern, Zaborzika i Zakłodzie nie były wymienione wcześniej w katalogach Pokrzywnickiego (1964) i Pilskiego (2001)!

Ponadto w zbiorach licznie reprezentowane są meteoryty Łowicz (ponad 20 okazów) i Pułtusk (ponad 50 okazów) (Pokrzywnicki 1964; Pilski 2001).


Oraz historyczne okazy/fragmenty przekazane do zbiorów przez dawnych kolekcjonerów (wagi wg: Pokrzywnicki 1964; Pilski 2001):

  • osiem okazów przekazanych do zbiorów PAU[9] i Gabinetu Mineralogicznego UJ w 1878 roku przez krakowskiego kolekcjonera Ludwika Michałowskiego (1829-1899):
    • Orgueil[10] – 15 g (fp),
    • Agen[11] – 1,6 g (f+f),
    • Benares (a)[12] – 6,8 g (f),
    • Bishopville – 3,5 g (fp),
    • Knyahinya – 10,9 g (cs),
    • L’Aigle[13] – 5,2 g (f+f),
    • Parnallee – 4,37 g (fc),
    • Stannern (prawdopodobnie);
  • oraz fragmenty pallasytu Imilac[14] (34,5 g (cs), 23,0 g (cs)) i mezosyderytu Vaca Muerta[15] (56,9 g (f)) przekazane przez Ignacego Domeykę w 1871 roku.


Jesteśmy w kontakcie z kustoszem kolekcji CEP UJ panem Bartłomiejem Kajdasem i będziemy systematycznie uzupełniać inf. o meteorytach w Krakowie, które już niedługo będzie można podziwiać na planowanej wystawie!


Bibliografia

  • Pilski Andrzej S., (2001), Meteoryty w zbiorach polskich, Olsztyn 2001.[16]

Przypisy

  1. ^ spadek meteorytu Allende 8 lutego 1969 roku w Meksyku; chondryt węglisty CV3, TKW 2 tony
  2. ^ meteoryt żelazno-kamienny Brenham, znalezisko z 1882 roku w USA; pallasyt PMG-an, TKW 4,3 tony
  3. ^ meteoryt żelazny Gibeon, znalezisko z 1836 roku w Namibii; typ IVA, TKW 26 ton; patrz → Rinne (1910)
  4. ^ meteoryt żelazno-kamienny Hainholz, znalezisko z 1856 roku w Niemczech; mezosyderyt MES-A4, TKW 16,5 kg
  5. ^ meteoryt żelazno-kamienny Krasnojarsk (Красноярск, „żelazo Pallasa”, ang. Pallas iron, niem. Pallas-Eisen, ros. Палласово железо), znalezisko z 1749 roku w Rosji; pallasyt PMG-an, TKW 700 kg; patrz → Pallas (1776)
  6. ^ spadek meteorytu Mbale 14 sierpnia 1992 roku w Ugandzie; chondryt zwyczajny L5/6, TKW 150 kg
  7. ^ spadek meteorytu Murchison 28 września 1969 roku w Australii; chondryt węglisty CM2, TKW 100 kg
  8. ^ meteoryt żelazny Toluca (syn. Ocatitlan, Xiquipilco), znalezisko z 1776 roku w Meksyku; typ IAB-sLL, TKW 3 tony; patrz → Brezina (1896)
  9. ^ PAU – Polska Akademia Umiejętności w Krakowie
  10. ^ spadek meteorytu Orgueil 14 maja 1864 roku we Francji; chondryt węglisty CI1, TKW 14 kg; patrz → Daubrée (1867)
  11. ^ spadek meteorytu Agen 5 września 1814 roku we Francji; chondryt zwyczajny H5, TKW 30 kg
  12. ^ spadek meteorytu Benares (a) (syn. Krakhut) 19 grudnia 1798 roku w Indiach; chondryt zwyczajny LL4, TKW 3,7 kg
  13. ^ spadek meteorytu L'Aigle 26 kwietnia 1803 roku we Francji; chondryt zwyczajny L6, TKW 37 kg; patrz → Biot (1803) oraz mapa spadku
  14. ^ meteoryt żelazno-kamienny Imilac, znalezisko z 1822 roku z Chile; pallasyt PMG, TKW 920 kg
  15. ^ meteoryt żelazno-kamienny Vaca Muerta (po hiszp. martwa krowa) (syn. Taltal) znalezisko z 1861 roku w Chile; mezosyderyt MES-A1, TKW 3,83 tony
  16. ^ bardziej aktualna internetowa wersja katalogu znajduje się na stronach Polskiego Towarzystwa Meteorytowego – katalog PTMet; tam objaśnienie stosowanych skrótów (cs – complete specimen, hs – half specimen, ep – end piece, fc – fragment with crust, f – fragment, sc – slice with crust, s – slice, …); więcej → woreczko.pl – Oznaczenia okazów – skróty
  17. ^ pierwsze i jak na razie jedyne, tak kompleksowe opracowanie na temat polskich meteorytów; warto jednak zaznaczyć, że Jerzy Pokrzywnicki niewątpliwie obficie korzystał z wcześniejszego bibliograficznego opracowania autorstwa Zofii Gąsiorowskiej (1966, maszynopis jej pracy powstał przed 1964 rokiem), ale nigdzie w jego publikacjach nie pojawia się jej nazwisko!? (Kosiński 2014)
  18. ^ patrz → Pokrzywnicki (1964)/Kolekcje

Zobacz również

Linki zewnętrzne

Źródło „http://meteoritica.pl/index.php5/Centrum_Edukacji_Przyrodniczej_UJ”
Osobiste