PayPal-donate (Wiki).png
O ile nie zaznaczono inaczej, prawa autorskie zamieszczonych materiałów należą do Jana Woreczko & Wadi.

(Unless otherwise stated, the copyright of the materials included belong to Jan Woreczko & Wadi.)


Antonin

Z Wiki.Meteoritica.pl

(Różnice między wersjami)
m (Bolid)
m
Linia 58: Linia 58:
=== Badania ===
=== Badania ===
-
Aby rozstrzygnąć wątpliwości czy znaleziony okaz meteorytu rzeczywiście spadł pod Antoninem/Mikstatem należało zrobić pomiary stężenia krótkożyciowych izotopów promieniotwórczych.<ref>również badania palinologiczne (palinologia kryminalistyczna) mogłyby dostarczyć takich informacji, ale w&nbsp;Polsce, a&nbsp;pewnie i&nbsp;na świecie, nikt takich badań nie robi?</ref> Mierząc stężenie krótkożyciowych izotopów promieniotwórczych (ang. ''short-lived radioactive nuklides'')<ref>przykładowe ekstremalnie krótkożyciowe izotopy promieniotwórcze występujące w&nbsp;chondrytach zwyczajnych to (w&nbsp;nawiasie okresy połowicznego rozpadu): <sup>52</sup>Mn (5,6&nbsp;dni), <sup>48</sup>V (15,97&nbsp;dni), <sup>51</sup>Cr (27,7&nbsp;dni), <sup>59</sup>Fe (44,5&nbsp;dni), <sup>58</sup>Co (70,4&nbsp;dni), <sup>57</sup>Co (271,8&nbsp;dni) (patrz → [[Sołtmany/Badania]], Laubenstein et&nbsp;al. 2012)</ref> w&nbsp;meteorycie można określić tzw. '''wiek ziemski''' okazu (ang. ''terrestrial age''), tzn. czas od spadku meteorytu na Ziemię, gdy już ustały w&nbsp;nim procesy wytwarzania nowych nuklidów powstających w&nbsp;wyniku bombardowania meteoroidu promieniowaniem kosmicznym w&nbsp;przestrzeni pozaziemskiej, do chwili obecnej.
+
Aby rozstrzygnąć wątpliwości czy znaleziony okaz meteorytu rzeczywiście spadł pod Antoninem/Mikstatem należało zrobić pomiary stężenia krótkożyciowych izotopów promieniotwórczych.<ref>również badania palinologiczne (palinologia kryminalistyczna) mogłyby dostarczyć takich informacji, ale w&nbsp;Polsce, a&nbsp;pewnie i&nbsp;na świecie, nikt takich badań nie robi?</ref> Mierząc stężenie krótkożyciowych izotopów promieniotwórczych (ang. ''short-lived radioactive nuklides'')<ref name="radionuclides">przykładowe ekstremalnie krótkożyciowe izotopy promieniotwórcze występujące w&nbsp;chondrytach zwyczajnych to (w&nbsp;nawiasie okresy połowicznego rozpadu): <sup>52</sup>Mn (5,6&nbsp;dni), <sup>48</sup>V (15,97&nbsp;dni), <sup>51</sup>Cr (27,7&nbsp;dni), <sup>59</sup>Fe (44,5&nbsp;dni), <sup>58</sup>Co (70,4&nbsp;dni), <sup>56</sup>Co (77,23&nbsp;dni), <sup>46</sup>Sc (83,8&nbsp;dni), <sup>57</sup>Co (271,8&nbsp;dni), <sup>54</sup>Mn (312&nbsp;dni) (patrz → [[Sołtmany/Badania]], Laubenstein et&nbsp;al. 2012)</ref> w&nbsp;meteorycie można określić tzw. '''wiek ziemski''' okazu (ang. ''terrestrial age''), tzn. czas od spadku meteorytu na Ziemię, gdy już ustały w&nbsp;nim procesy wytwarzania nowych nuklidów powstających w&nbsp;wyniku bombardowania meteoroidu promieniowaniem kosmicznym w&nbsp;przestrzeni pozaziemskiej, do chwili obecnej.
W&nbsp;celu pomiaru krótkożyciowych izotopów w&nbsp;nowo znalezionym okazie znalazca użyczył go Zbigniewowi Tymińskiemu z&nbsp;Narodowego Centrum Badań Jądrowych OR&nbsp;POLATOM.<ref name="NCBJ"></ref> Wyniki pomiarów wskazują, że <u>w&nbsp;okazie stwierdzono występowanie izotopów promieniotwórczych o&nbsp;'''okresie połowicznego rozpadu''' (ang. ''half-life period'', ''t''<sub>½</sub>) krótszym od 20&nbsp;dni</u>.<ref>
W&nbsp;celu pomiaru krótkożyciowych izotopów w&nbsp;nowo znalezionym okazie znalazca użyczył go Zbigniewowi Tymińskiemu z&nbsp;Narodowego Centrum Badań Jądrowych OR&nbsp;POLATOM.<ref name="NCBJ"></ref> Wyniki pomiarów wskazują, że <u>w&nbsp;okazie stwierdzono występowanie izotopów promieniotwórczych o&nbsp;'''okresie połowicznego rozpadu''' (ang. ''half-life period'', ''t''<sub>½</sub>) krótszym od 20&nbsp;dni</u>.<ref>
Linia 65: Linia 65:
Charakterystyka fizyczna i wyniki pomiarów izotopów ({{!MBD}}):
Charakterystyka fizyczna i wyniki pomiarów izotopów ({{!MBD}}):
{{BQuote-begin|max-width=800px}}
{{BQuote-begin|max-width=800px}}
-
'''Physical characteristics:''' (Z. Tyminski, ''RC POLATOM'', A. Krzesinska, ''UOslo'') A&nbsp;specimen 350&nbsp;g in mass, almost fully crusted by thick fusion crust. Chondritic texture easily distinguishable inside. Specimen is fresh. Within two weeks from the recovery, the meteorite was analysed for concentrations of cosmogenic radionuclides by means of nondestructive high purity germanium (HPGe) gamma spectroscopy (Z.&nbsp;Tyminski). Of the short and medium-lived cosmogenic radionuclides, <sup>48</sup>V, <sup>51</sup>Cr, <sup>58</sup>Co, <sup>56</sup>Co, <sup>46</sup>Sc, <sup>57</sup>Co, <sup>54</sup>Mn, <sup>22</sup>Na, <sup>60</sup>Co, <sup>7</sup>Be, <sup>44</sup>Ti, and <sup>26</sup>Al were positively identified. The data indicate fall date in the ragne of one month before measurements, which corroborates that the recovered specimen is fresh, and connected to fireball event.
+
'''Physical characteristics:''' (Z. Tyminski, ''RC POLATOM'', A. Krzesinska, ''UOslo'') A&nbsp;specimen 350&nbsp;g in mass, almost fully crusted by thick fusion crust. Chondritic texture easily distinguishable inside. Specimen is fresh. Within two weeks from the recovery, the meteorite was analysed for concentrations of cosmogenic radionuclides by means of nondestructive high purity germanium (HPGe) gamma spectroscopy (Z.&nbsp;Tyminski). Of the short and medium-lived cosmogenic radionuclides, <sup>48</sup>V, <sup>51</sup>Cr, <sup>58</sup>Co, <sup>56</sup>Co, <sup>46</sup>Sc, <sup>57</sup>Co, <sup>54</sup>Mn, <sup>22</sup>Na, <sup>60</sup>Co, <sup>7</sup>Be, <sup>44</sup>Ti, and <sup>26</sup>Al<ref name="radionuclides"></ref> were positively identified. The data indicate fall date in the ragne of one month before measurements, which corroborates that the recovered specimen is fresh, and connected to fireball event.
{{BQuote-end}}
{{BQuote-end}}

Wersja z 19:37, 15 maj 2022

1i

Kolejny sukces sieci bolidowych

Antonin
Antonin (cuts)-1.jpg
Okaz meteorytu ucięty do klasyfikacji (fot. Marcin Cimała)
Spadek
Lokalizacja Mikstat, Kalisz, Polska
Położenie[1] 51°30'48.473"N, 17°54'17.078"E
Data 15 lipiec 2021
Uwagi znalezisko po obserwowanym bolidzie
Charakterystyka
Typ chondryt zwyczajny, L5
Masa 350 g[2]
Liczba okazów jeden okaz, znalazca Kryspin Kmieciak (vel Kryspín Rodríguez)
Cechy stopień zwietrzenia W0, stopień zszokowania S3
Meteoritical Bulletin Database
Synonimy
Mikstat
Mamy nowy polski meteoryt!

13 maja 2022 roku w Meteoritical Bulletin Database pojawiła się informacja o zarejestrowaniu nowego polskiego meteorytu! Jest to, jak na razie, jeden okaz chondrytu zwyczajnego typu L5 znaleziony w przewidywanym rejonie spadku fragmentów po bolidzie obserwowanym 15 lipca 2021 roku (bolid „Mikstat”).


W listopadzie 2021 roku Marcin Cimała (PolandMet.com) wyciął z okazu kilka płytek w celu jego sklasyfikowania i zgłoszenia do Meteoritical Bulletin Database, jako kolejnego polskiego meteorytu (źródła: YouTube, Facebook).[3]

Klasyfikację znaleziska przeprowadziła Agata Krzesińska z Natural History Museum, University of Oslo. Meteoryt Antonin to zrównoważony chondryt zwyczajny typu L5 (fajalit Fa=24,43±0,25, ferrosilit Fs=20,86±0,30 [mol%]) o stopniu zszokowania S3. Okaz nie miał widocznych oznak wietrzenia (W0). Okaz był prawie w całości pokryty grubą skorupą obtopieniową.

Badania stężenia kosmogenicznych krótkożyciowych izotopów meteorytu przeprowadził Zbigniew Tymiński z Narodowego Centrum Badań Jądrowych Ośrodek Radioizotopów (OR) POLATOM w Otwocku[4]. W pomiarach stwierdzono występowanie kilku krótkożyciowych izotopów, których bardzo krótki okres połowicznego rozpadu wskazywał, że okaz spadł na Ziemię nie dawniej niż jeden miesiąc przed pomiarami. Co potwierdza, że znaleziony meteoryt (znaleziony w dniu 3 sierpnia) można powiązać z bolidem z 15 lipca.

Bolid

15 lipca 2021 roku obserwowano przelot porannego (05:00:11 czasu lokalnego; UT+2h) bardzo jasnego bolidu nad Polską z którego mogły spaść meteoryty. Część kamer czeskiej sieci bolidowej (European Fireball Network, EN) zarejestrowała przelot bolidu. Na bazie zarejestrowanych obrazów udało się wyznaczyć prawdopodobny rejon spadku fragmentów. Za portalem Astronomický ústav AV ČR:

Większość kamer czeskiej sieci bolidowej już nie działała, gdyż świtało. Jednak część kamer działa nawet w dzień, więc udało się zarejestrować przelot bolidu przez trzy kamery: dwie w Červená hora i Lysá hora w Kraju Morawsko-Śląskim (Červená hora a Lysá hora v Moravskoslezském kraji) i jedną kamerę w Říčanach koło Pragi (v Říčanech u Prahy). Niestety na części stacji nie zarejestrował się cały przelot bolidu z powodu chmur lub wyjścia bolidu z pola widzenia kamery. Bolid w fazie maksimum osiągnął jasność Księżyca w pełni[5] i wniknął głęboko w atmosferę co by sugerowało, że spadły z niego meteoryty! Na bazie tych niekompletnych informacji udało się zrekonstruować przybliżona trajektorię meteoroidu w atmosferze i oszacować prawdopodobny obszar spadku fragmentów meteorytów. Z obliczeń wynika, że początkowa masa meteoroidu wynosiła ~100 kg, czyli była to bryła o ok. 40 cm średnicy. Wszedł on w atmosferę z prędkością ok. 17,8 km/s pod kątem 52° do powierzchni ziemi. Zapłonął na wysokości ~74 km. Końcowej fazy lotu nie udało się zarejestrować z powodu chmur, ale na wysokości 25 km miał on jeszcze prędkość 13 km/s.
Możliwy spadek meteorytów nastąpiłby na południe od miasta Mikstat. Wyznaczono orientacyjny rejon spadku. W jego wschodniej części mógł spaść fragment o wadze do 10 kg, a jeśli meteoroid defragmentował, to w odległości ok. 7 km od masy głównej w kierunku WNW, mogły spaść mniejsze fragmenty ok. 100 g.

Znalezisko

Informacja o bolidzie i znalezisku zamieszczona na facebooku przez Kormos Balázs na profilu METEORITOK (za cosmoartel[6])

Na początku sierpnia 2021 roku na facebooku ukazała się informacja o znalezieniu 3 sierpnia pierwszego okazu meteorytu (351,6 g[2]) z tego bolidu (dodatkowe zdjęcia znaleziska na portalu cosmoartel.pl). Znalazcą jest Kryspin Kmieciak (vel Kryspín Rodríguez) (facebook). W rejonie spadku intensywne poszukiwania prowadziły grupy z Warszawy, Poznania i Opola oraz poszukiwacze z zagranicy.

Pierwsza relacja (Owczarzak 2021):

«

15 lipca br. kilka kamer bolidowych z terenu Czech zarejestrowało dzienny bolid nad terenem Polski. Było to około godz. 5.00. Pomimo że końcowy odcinek przelotu zakryty był chmurami, udało się wyznaczyć obszar potencjalnego spadku na południe od miasta Mikstat.

Po otrzymaniu informacji od Zbigniewa Tymińskiego o nowym spadku natychmiast ruszyliśmy na jednodniowy szybki wypad, jednak za pierwszym razem nie udało się znaleźć żadnego okazu, więc szybko zorganizowaliśmy drugą wyprawę w szerszym gronie: Michał Nebelski, Kryspin i Jędrzej Kmieciakowie oraz ja. Po kilku godzinach poszukiwań i zaliczaniu kolejnych obszarów Kryspin Kmieciak szczęśliwie stanął w miejscu, w którym wylądował meteoryt. Znaleziony okaz ma masę 351,6 g i wyraźny ślad odłupania fragmentu, prawdopodobnie w wyniku uderzenia. Niestety, do tej pory (14 sierpnia) nie udało się nic więcej znaleźć.

Poszukiwania będą kontynuowane przez różne grupy. Jednak teren nie jest łatwy, a szybko postępujące prace rolne na polach mogą znacznie zmniejszyć szanse na owocne wyniki.

»


Stan 13-05-2022: Jak na razie nic więcej nie znaleziono!

Znaleziono, jak do tej pory, tylko jeden okaz meteorytu z bolidu obserwowanego 15 lipca 2021 roku. Pojawiły się wątpliwości co do autentyczności tego znaleziska. Czy nie jest to przypadkiem „podrzutek”? To znaczy, że jest to okaz meteorytu znaleziony gdzie indziej, ale podrzucony w rejon Mikstatu. Przykładem takiego „podrzutka” jest meteoryt „Rusałka”.[7]

Badania

Aby rozstrzygnąć wątpliwości czy znaleziony okaz meteorytu rzeczywiście spadł pod Antoninem/Mikstatem należało zrobić pomiary stężenia krótkożyciowych izotopów promieniotwórczych.[8] Mierząc stężenie krótkożyciowych izotopów promieniotwórczych (ang. short-lived radioactive nuklides)[9] w meteorycie można określić tzw. wiek ziemski okazu (ang. terrestrial age), tzn. czas od spadku meteorytu na Ziemię, gdy już ustały w nim procesy wytwarzania nowych nuklidów powstających w wyniku bombardowania meteoroidu promieniowaniem kosmicznym w przestrzeni pozaziemskiej, do chwili obecnej.

W celu pomiaru krótkożyciowych izotopów w nowo znalezionym okazie znalazca użyczył go Zbigniewowi Tymińskiemu z Narodowego Centrum Badań Jądrowych OR POLATOM.[4] Wyniki pomiarów wskazują, że w okazie stwierdzono występowanie izotopów promieniotwórczych o okresie połowicznego rozpadu (ang. half-life period, t½) krótszym od 20 dni.[10] Wyniki pomiarów prezentował Zbyszek Tymiński w kwietniu 2022 roku podczas XII Konferencji Meteorytowej w Guciowie. Zarejestrowanym sygnałem od izotopu o najkrótszym okresie połowicznego rozpadu był pik pochodzący od izotopu wanadu-48 (48V, t½=15,97 dni).

Charakterystyka fizyczna i wyniki pomiarów izotopów (Meteoritical Bulletin Database):

«

Physical characteristics: (Z. Tyminski, RC POLATOM, A. Krzesinska, UOslo) A specimen 350 g in mass, almost fully crusted by thick fusion crust. Chondritic texture easily distinguishable inside. Specimen is fresh. Within two weeks from the recovery, the meteorite was analysed for concentrations of cosmogenic radionuclides by means of nondestructive high purity germanium (HPGe) gamma spectroscopy (Z. Tyminski). Of the short and medium-lived cosmogenic radionuclides, 48V, 51Cr, 58Co, 56Co, 46Sc, 57Co, 54Mn, 22Na, 60Co, 7Be, 44Ti, and 26Al[9] were positively identified. The data indicate fall date in the ragne of one month before measurements, which corroborates that the recovered specimen is fresh, and connected to fireball event.

»


Zapewne powstanie publikacja z wynikami badań Agaty Krzesińskiej i Zbyszka Tymińskiego? Czekamy na szczegóły.


Lokalizacja

Źródło: Wiki.Meteoritica.pl
© Jan Woreczko & Wadi

(A) Antonin, (M) Mikstat

wyliczone prawdopodobne miejsca spadku fragmentów w zależności od ich masy

miejsce spadku; znalezienia okazu 350 g

Trasa bolidu Mikstat

* W 2018 roku Google zmieniło zasady działania apletu, mapa może wyświetlać się niepoprawnie (pomaga Ctrl+F5); więcej → Szablon:GEMap-MyWiki

Okaz meteorytu został znaleziony przy polnej drodze na granicy małego zagajnika, jeszcze w obszarze wyliczonego rejonu spadku pomiędzy przewidywanymi masami 100 g i 1 kg! Obliczenia czeskiego zespołu okazały się bardzo trafne.


Galerie

Wygląd okazu po cięciu do klasyfikacji (fot. Marcin Cimała)


Wygląd okazu zaraz po znalezieniu


YouTube – Meteorite find from Polish fall 15 June 2021

Bibliografia

Przypisy

  1. ^ jeśli nie zaznaczono inaczej, podano współrzędne przyjęte w oficjalnej bazie meteorytów Meteoritical Bulletin Database
  2. ^ a b c okaz ważył 351,6 g, a po osuszeniu 350 g
  3. ^ podczas cięcia Marcin trafnie zidentyfikował typ tego meteorytu, że jest to chondryt zwyczajny typu L4 lub L5!
  4. ^ a b National Centre for Nuclear Research Radioisotope Centre (RC) POLATOM, Otwock
  5. ^ patrz → Jasność bolidów
  6. ^ grupa prowadzona przez Marcina Hajwosa
  7. ^ znanych jest kilka przypadków, gdy meteoryty pochodzące z innych źródeł próbowano zgłaszać jako nowe znaleziska. Znany jest przypadek w Niemczech, gdzie jeden z poszukiwaczy próbował zgłosić okaz meteorytu Sikhote-Alin, jako nowe znalezisko (chodzi o meteoryt Inningen, który w 2011 roku został zdyskredytowany (Discredited) w Meteoritical Bulletin Database).
    W Polsce też niestety był przypadek, kiedy próbowano zgłosić okaz meteorytu Campo del Cielo, jako nowy polski meteoryt (tzw. Konopiska). Również w przypadku dwóch nowych meteorytów KrupeJankowo Dolne, wysuwane są podejrzenia o ich „obcym” pochodzeniu. A w przypadku meteorytu Rusalka udowodniono oszustwo! Wątpliwe są również współczesne znaleziska nowych okazów meteorytów w okolicach kraterów Kaali (Kaalijärv) (We wszystkich tych czterech przypadkach pojawia się nazwisko Mateusza Szyszka!); patrz → Kategoria:Oszustwa
  8. ^ również badania palinologiczne (palinologia kryminalistyczna) mogłyby dostarczyć takich informacji, ale w Polsce, a pewnie i na świecie, nikt takich badań nie robi?
  9. ^ a b przykładowe ekstremalnie krótkożyciowe izotopy promieniotwórcze występujące w chondrytach zwyczajnych to (w nawiasie okresy połowicznego rozpadu): 52Mn (5,6 dni), 48V (15,97 dni), 51Cr (27,7 dni), 59Fe (44,5 dni), 58Co (70,4 dni), 56Co (77,23 dni), 46Sc (83,8 dni), 57Co (271,8 dni), 54Mn (312 dni) (patrz → Sołtmany/Badania, Laubenstein et al. 2012)
  10. ^ inf. prywatne: wcześniej z innych źródeł docierały sprzeczne informacje: że w okazie nie stwierdzono występowania izotopów o okresie połowicznego rozpadu krótszym od 300 dni; później, że jednak stwierdzono w okazie izotopy o okresie połowicznego rozpadu krótszym niż 40 dni(…)

Zobacz również

Linki zewnętrzne

  • Meteoritical Bulletin Database (MBD) – meteoryt Antonin
  • Encyclopedia of Meteorites (EoM) – meteoryt Antonin
Osobiste